Rudy’s wereld … Een interessante denkoefening

Zomaar even een denkoefening in verband met klimaatopwarming die ik onlangs ben tegengekomen, en die ik jullie niet wil onthouden.

Allereerst dit: eigenlijk vind ik het redelijk verbijsterend om vast te moeten stellen op welke korte tijd bepaalde krachten erin geslaagd zijn om de geloofwaardigheid van de wetenschap onderuit te halen. De nefaste rol van de social media daarin valt niet te ontkennen. ‘De meeste mensen zijn goed’, zegt Rutger Bregman. Dat kan. Maar laten we er dan maar meteen aan toevoegen dat diezelfde ‘meeste mensen’ blijkbaar toch niet echt zelf nadenken, zich vlotjes om het even wat laten wijsmaken, niets hebben geleerd van het verleden, en zich steeds meer beginnen te gedragen als zombie-achtige volgelingen van ongeloofwaardige rattenvangers. Alles wat niet in het eigen plaatje past, moet blijkbaar meteen aangevallen worden, of erger nog, als verzinsel worden gebrandmerkt. Voeg daar de greep van de door hebzucht gedreven machtigen der aarde aan toe, en de boel gaat, zoals we in Antwerpen en omgeving zeggen, aan een rotvaart naar de kleurpotloden. (Jawel, de kleùrpotloden!)

(Grrrrrrr…. Moest er even uit.)

De denkoefening gaat als volgt. We maken twee kolommen. De linkse kolom betekent ‘het is niet waar’, de rechtse kolom betekent ‘het is waar’. Daar bovenop komen twee rijen. De bovenste rij is ‘we doen niks’, de onderste rij ‘we nemen maatregelen, we reageren’.

Zoiets dus.

                   NIET WAAR                     WAAR

DOEN NIKS     I                             I                                I

________________________________________________

REAGEREN      I                             I                                I

Laten we de mogelijke combinaties even bekijken betreffende de klimaatopwarming. We combineren telkens één verticale en één horizontale optie.

Mogelijkheid 1: de klimaatopwarming is niet waar, en we doen niks. Zou dat erg zijn? Uitgezonderd het logische gevolg dat dan alles bij het oude blijft en ook de bestaande evoluties hun gangetje blijven gaan, niet dus.

Mogelijkheid 2: de klimaatopwarming is waar, en we doen niks. Hoeven we niet eens op in te gaan. En vooraleer je nu zegt ‘Tja, niet mijn probleem. Dat zullen degenen die na mij komen dan moeten oplossen,’ bedenk wel dat die ‘ze’ jouw kinderen en kleinkinderen zijn. En dat er ongetwijfeld een moment zal komen waarop er niks meer op te lossen valt.

Mogelijkheid 3: het is niet waar, en we reageren toch. We schakelen massaal over op hernieuwbare energie, bijvoorbeeld, investeren in allerlei nieuwe methodes om aan onze behoeften te voldoen, enzovoort. Als dan blijkt dat het hele verhaal over de klimaatopwarming gebaseerd was op niks, niets meer was dan een door angst gevoed waanbeeld…. Wat dan? Dan zijn we desondanks toch overgeschakeld op hernieuwbare energie, bijvoorbeeld. Zouden we in dat geval zo slecht af zijn? Ik denk het niet.

Mogelijkheid 4: het is waar, en we reageren. Misschien, gewoon misschien, kunnen we in dat geval de grootste calamiteiten nog net voorkomen. Kunnen we nipt vermijden dat we onze kinderen en kleinkinderen een Mad Max-achtige leefomgeving nalaten. Kunnen we vermijden dat onze nakomelingen zich ons zullen herinneren als blinde, domme, egocentrische, hebzuchtige duivels. Helse creaturen, die ze dagelijks zullen verwensen om wat hen is nagelaten. Die ze waarschijnlijk zullen uitbeelden als wassen poppetjes om te doorprikken met naalden. Tot ze zelfs dat niet meer kunnen. Tot het op is.

De vraag is nu: welke van de vier mogelijkheden kies jij? Ieder van ons moèt kiezen. Meer zelfs: je kiest de facto. ‘Niks doen’ is immers één van de mogelijkheden. (Het massaal veel gehanteerde ‘wat kan ik daar nu op m’n eentje aan veranderen’ indachtig, toch even deze eenvoudige oefening: als we er theoretisch van uitgaan dat er 22 miljoen Nederlandstaligen zijn – Nederlanders en Vlamingen samen – die ineens vanaf vandaag allemaal toiletten zouden gebruiken met een baksteen in het waterreservoir, waardoor ze bij het doorsjassen telkens één liter drinkwater minder verspillen, dan zou dat dagelijks (aan het lage gemiddelde van 3 boodschappen per dag) 66 miljoen liter of 66000 ton minder verspild drinkwater opleveren. Dagelijks! Zelfs als maar 1 op 10 Nederlandstaligen dit zouden doen, spreken we nog altijd over 6600 ton/dag. Of 2 409 000 ton drinkwater per jaar gespaard. Enkel op dit kleine, onooglijke stukje aarde.

Klimaatopwarming? Wat kan ik daar op mijn eentje in ‘s hemelsnaam aan doen?

Zeg en denk het niet te snel. Een lawine begint ook altijd met één enkel ijskorreltje.

And when it is finally there… It will be too late.

Rudy Soetewey