Leesclub ‘In je dromen ga jij ‘ – Inge van der Krabben

Op het sterfbed van haar moeder krijgt de veertigjarige Mariam een opdracht die haar leven op zijn kop zet: vind mijn eerstgeboren zoon voor ik sterf, maar houd het geheim. Kan ze voldoen aan de laatste wens van Safia? Overweldigd door vragen en emoties regelt Mariam haar vertrek naar haar geboorteland Marokko. Aya, Mariams dochter, staat op het punt van trouwen. Ze heeft haar ouders ook iets op te biechten, maar is bang om haar hart te volgen. In Marokko leert Mariam een andere kant van Safia, en van zichzelf, kennen. En vindt ze op tijd de verloren broer?

Tijdens het lezen maken we kennis met de drie vrouwelijke hoofdpersonages. Is hun verhaal volgens realistisch verwoord en met wie ontstond de meeste binding of juist niet?
Marijke: Over deze vraag heb ik wel even nagedacht. Ik twijfel tussen Mariam en Aya. Waarom Mariam? Zij heeft een soort van tussenpositie, ze bemiddelt naar haar moeder en probeert die tevreden te stellen, maar ze is net zo bij haar kinderen. Dat herken ik wel. Het meest voel ik mee met Aya. Ook in “mijn tijd” eind jaren 60 was in mijn kringen RK, seks voor het huwelijk verboden! Hoe moest je daarmee omgaan! Aya neemt stelling, ze doet niet wat er van een ‘net meisje’ verwacht wordt! En daarbij voldoet ze ook nog niet aan de verwachtingen van de ouders. Aya heeft het moeilijk. Daar kan ik me zo goed in verplaatsen! Maar wat een zelfbewuste dame! Wat een sterke wil om haar hart te volgen. Lisette zegt hierover: Ik vind de drie vrouwen tot nu toe (blz 91) levensecht neergezet. Afgezien de gevoeligheid van Mariam identificeer ik mij (nog) niet met een van de drie vrouwen. Wendy vindt dit geen gemakkelijke vraag aan het begin van het boek en komt daar later op terug. “Ik zit nu op blz 74, en kan niet echt zeggen dat ik met een van de drie de meeste binding heb. Ze spreken me alle drie aan, om andere redenen, en dat vind ik ook zo mooi aan het boek. Je kunt voor een ieder sympathie opbrengen. Benieuwd of ik hier later in het boek nog anders over zal denken. Lisette bevestigt dit. Alle drie hebben ook wel iets van mij, maar echt identificeren doe ik nog met niemand. Ook Bren was op het moment van de vraagstelling nog niet zo ver en reageert als volgt: Ik heb het boek nog niet uit maar tot nu toe vind ik alle drie de verhaallijnen van de vrouwen zeer realistisch verwoord. Tot nu toe heb ik de meeste binding met Mariam en Safia. Aya vind ik ook een prachtvrouw maar de verhalen tot nu toe van de andere twee spreken me ook heel erg aan. Renneke denkt dat Mariam voor haar het meest realistisch is verwoord, ze zit nog duidelijk tussen twee werelden en je merkt dat ze wel wil maar door haar opvoeding niet durft. Toch heeft ze het meeste binding met Aya, dat komt omdat zij zich duidelijk een Nederlandse voelt, terwijl haar uiterlijk anderen een (bekrompen) mening over haar geven die generaliseert. Patrice geeft aan zich het meest in de rol van Mariam te vinden. De moederrol, het tussen vuren staan en het voor iedereen zo goed mogelijk willen doen komt dichtbij. Het toch ook voor jezelf durven kiezen is heel herkenbaar.

Na het lezen voegt Bren nog iets toe: Ik heb toch ook met Aya een band gekregen. Van alle vrouwen zijn er wel dingen die ik bij- of van mezelf herken. Ik vind de verhaallijnen heel erg realistisch, al ken ik de cultuur zelf niet om in te leven. Maar de liefde voor boeken die Aya heeft die ligt natuurlijk heel dicht bij mijn hart. Verder hebben alle drie de vrouwen een sterk gevoel van het elkaar willen helpen en beschermen, prachtig vind ik dat. Zo hoort het. Ook Lisette vult aan: De gevoeligheid, het gefilosofeer en de zoektocht naar jezelf zijn herken ik wel heel sterk. Toch zit ook daar ook een bepaalde afstand in tot de personages. Vermoedelijk doordat ik niet de extra belasting heb van cultuurverschillen, de fricties die dit opleveren binnen meerdere generaties. Door de beeldende en invoelende schrijfstijl van Inge komt deze interne strijd wel goed over.

Het verhaal kent een Marokkaanse oorsprong. Was je bekend met deze achtergrond en de tradities? Hoe kijk je daar tegenaan ná het lezen van dit verhaal? Denk je dat dit verhaal verschil kan maken?
Lisette: Ik was/ben bekend met een aantal gebruiken, maar heb ook een aantal nieuwe geleerd (Theemoun en hennafeest) Ik vond de drie generaties een mooi uitgangspunt. Zo goed te zien hoe de tradities en leefregels per generatie aan het veranderen zijn. Marijke: Voor mij gaven de Marokkaanse aspecten een duidelijk pluspunt bij deze roman. Er waren gebruiken die ik niet kende. Dat tradities heel belangrijk zijn, had ik wel verwacht. Maar de manier waarop Inge ze beschrijft zoals dat met de slang in de mond van Mariam is zo kristalhelder… De slang ontsnapte en ze beet haar dochter toe…Het gif spoot uit haar mond…de slang kronkelde tot het zwart werd voor haar ogen… Daar hoef je niets meer aan toe te voegen… het gevoel is haarscherp beschreven. Of ik nu echt anders kijk naar deze cultuur? Ik heb altijd wel begrepen dat mensen die uit andere culturen afkomstig zijn – zowel de tweede als de derde generatie- het hier niet gemakkelijk hebben en er veel voor moeten doen om hun eigen leven te leiden. Dit boek drukt je nog eens heel fijntjes op deze moeilijkheden. Lisette vult aan: Of het verschil zal maken, weet ik niet. Hangt denk ik van de (lezende) persoon af.
Wendy geeft toe dat ze oorspronkelijk wat twijfels had over het feit dat een Nederlandse schrijfster schreef over vrouwen met Marokkaanse roots en ook Patrice had haar twijfels. Maar het blijkt dat de schrijfster degelijk onderzoek heeft verricht, waardoor je een aantal aspecten uit de Marokkaanse cultuur leert kennen. Een aantal zaken kende ze al, een aantal niet, het was fijn om deze te ontdekken. Inge heeft dat op een mooie manier beschreven. Of dit verhaal verschil kan maken? Wendy denkt het niet. Mensen die openstaan voor andere culturen hebben daar geen boek voor nodig, mensen die er niet voor openstaan, zullen dit boek niet lezen. Maar een boek hoeft voor haar ook geen verschil te maken. Bren vult aan dat het juist over een andere cultuur gaat en ook nog drie generaties beslaat haar erg aansprak om het boek te willen gaan lezen. Het heeft dan ook zeer zeker niet teleurgesteld. Ze vond het ook erg mooi om te zien hoe elke generatie er weer op zijn/haar manier mee omgaat. Ze vond het erg interessant en leuk om er meer over te weten te komen. Dat tradities erg hoog staan in de Marokkaanse cultuur dat wist ik, aan de ene kant misschien wat ouderwets maar aan de andere kant heeft het ook wel weer iets moois, vind ik. Of dit boek verschil zal gaan maken dat durf ik niet te zeggen, dat zou mooi zijn natuurlijk als dat zo was, maar ik denk dat mensen die er zelf al open in zijn om andere culturen te leren kennen het boek het snelste op zullen pakken en zullen willen lezen, mensen die daar totaal geen behoefte aan hebben zullen dat waarschijnlijk niet doen. Ik ben in ieder geval blij het gelezen te hebben.

De titel van het boek en de drie tussentitels bij de delen zijn allemaal Marokkaanse gezegden. Wat vind je van de hoofdtitel? En van de subtitels? Voegen die voor jou als lezer iets toe? Zo ja, wat?
Bren: Ik ben de Marokkaanse cultuur een stuk beter gaan leren begrijpen en vind dat ze de personages een zeer levendige uitstraling heeft weten te geven. Renneke: Ik vind het een goede omschrijving, past bij de ‘flashbacks’ van Safia. De gezegdes zijn goed uitgekozen en passen perfect bij de hoofdstukken. Wat betreft de vraag of het voor mij als lezer iets toevoegt: moeilijke vraag, daar ik ze vind passen bij de hoofstukken, maar feeling heb ik er persoonlijk niet mee. Wendy denkt daar iets anders over en legt uit: De titel van het boek In je dromen ga jij wordt jammer genoeg niet verder uitgelegd. In een column vertelt Inge van der Krabben dat dit een Marokkaans gezegde is. Voor haar staat het voor leven vanuit je hart, vanuit doen wat jij wilt doen en als je een droom hebt, die niet opgeven. Dit is een thema dat volop in het boek aan bod komt, maar ik vind het toch jammer dat de uitdrukking zelf nergens gebruikt wordt. De titels van de verschillende delen zijn voor mij persoonlijk overbodig. Vooral de titel van het tweede deel (‘Wij handelen niet omdat Allah het weet, maar omdat wij het zullen doen weet Allah het.’) heeft mij hoofdbrekens bezorgd, en ik weet nog altijd niet waar deze zin precies voor staat. Ook al worden er hierboven door de anderen een uitleg gegeven, ik blijf het een moeilijke zin vinden. Marijke: De titel van het boek In je dromen ga jij, wordt prachtig in het interview omschreven dat met de auteur is geweest. Ik kende het gezegde niet. Als kinderen ’s avonds uit gaan, zegt moeder of de ouders: In je dromen ga jij. De ondertitel van Aurelius vind ik heel goed gekozen: Degenen die de bewegingen van hun eigen ziel niet oplettend volgen zijn noodgedwongen ongelukkig. Deel III is een prachtige ondertitel. De Doden zitten in ons hoofd, omdat wij van hen hielden en zij van ons. Dit hoeft wat mij betreft geen toelichting meer. Lisette sluit zich hierbij aan met als extra opmerking: Voor mijzelf voegen subtitels niet zo heel veel toe. Ik vind het hooguit interessant welke subtitel er gekozen is, maar het heeft voor mij geen invloed op hoe ik het verhaal ervaar. Patrice is het hier mee eens en geeft toe er vaak geen oog voor te hebben. Bren: Ik vind de hoofdtitel erg mooi gekozen en goed passend ook bij het verhaal. De Marokkaanse gezegdes zijn mooi en komen over als duidelijke levenslessen. Ze passen stuk voor stuk goed bij het boek. Ze vind deze perfect uitgekozen.

Wat vind je ervan dat een Nederlandse auteur vanuit ‘Marokkaans’ perspectief schrijft? Merkte je daar iets van tijdens het lezen? Welke verwachtingen had je vooraf over dit boek en zijn die wel of niet uitgekomen?
Renneke: Vooraf had ik geen enkele verwachting, dus kan ik daar geen antwoord op geven. Wat betreft dat het geschreven is door een Nederlandse auteur, denk ik dat het laagdrempeliger is om eraan te beginnen. En ik kan niet echt zeggen of ik daar iets van merkte tijdens het lezen daar dit het eerste boek voor mij is over deze cultuur en denk dat ze het goed kan verwoorden. Wendy: Je voelt al gauw dat ze haar research grondig gedaan heeft. Hierdoor leer je een en ander bij over de Marokkaanse cultuur, wat ik zeker ook wel verwacht had bij het lezen van de korte samenvatting van het boek. Dus: knap gedaan! Marijke: Inge hoorde dit verhaal en was er van onder de indruk denk ik. Zij wilde het in een boek verwerken. maar kende de Marokkaanse cultuur te weinig. Zij ging naar Marokko en interviewde veel mensen. Dat komt in de beschrijving van de personen wel naar voren. Je leest veel over de Marokkaanse cultuur en tradities, over waarden en normen, over ongeschreven regels die het leven richting geven.
Lisette vond het moeilijk om te oordelen of ze er wat van merkte dat Inge Nederlandse is, omdat ze tot nu geen boeken van een Marokkaanse schrijver heeft gelezen. Verder ken ik de Marokkaanse cultuur veel te weinig om daar een gefundeerde mening over te geven. Ik vind het wel interessant dat Inge voor dit perspectief heeft gekozen. Uit het voorwoord haal ik dat ze hier ook heel bewust voor heeft gekozen en dat ze daar ook research naar gedaan heeft om het geloofwaardig over te laten komen. Voor mij voelt het verhaal in elk geval geloofwaardig. Zijn mijn verwachtingen uitgekomen? Grotendeels wel. Na het lezen van haar debuutroman verwachtte ik een invoelend verhaal met herkenbare en levensechte personages. Dat is ook nu weer het geval. Wel vond ik het vinden van Mimoun iets te voorspelbaar. Bren: Ik vind het moeilijk om te zeggen of ik er echt wat van merkte want net zoals Lisette heb ik niet eerder een roman gelezen dat door een Marokkaanse is geschreven en ook over de cultuur ging maar wat ik wel vind is dat het duidelijk te merken is dat Inge veel moeite en energie heeft gestoken in het leren kennen van deze cultuur. Dat kwam echt goed naar voren in het boek. Ik vind het onwijs mooi geschreven en het verhaal komt op mij heel geloofwaardig over. Mijn verwachtingen over het boek zijn zeker uitgekomen, ik hoopte meer over de cultuur te weten te komen en dat ben ik door dit verhaal dan ook.
Renneke: Vooraf had ik geen enkele verwachting, dus kan ik daar geen antwoord op geven. Wat betreft dat het geschreven is door een Nederlandse auteur, denk ik dat het laagdrempeliger is om eraan te beginnen. En ik kan niet echt zeggen of ik daar iets van merkte tijdens het lezen daar dit het eerste boek voor mij is over deze cultuur en denk dat ze het goed kan verwoorden.
Patrice: De islamitische gewoonten zijn mij niet vreemd. Inge heeft haar huiswerk goed gedaan. Ze heeft als Nederlandse natuurlijk een risico genomen maar de drang dit verhaal te vertellen heeft haar gelukkig kunnen overtuigen het wel te doen. Haar research steekt goed in elkaar en haar Marokkaanse informatiebronnen hebben daar positief aan bijgedragen. Ik proef alleen maar respect en dat is klasse. Het is daarom alleen al een bijzonder verhaal.

Hoe heb je de opbouw van het verhaal ervaren en was de plot goed te volgen vanuit de wisselende perspectieven?
Marijke en Lisette vonden de wisselende perspectieven heel duidelijk aangegeven door boven de hoofdstukken de naam van de vrouw te zetten.
Marijke: De plot beschreven vanuit de ogen van de drie vrouwen (eigenlijk twee) wordt zo wel goed weergegeven. Je voelt door het boek heen de spanning toenemen. Bren: Ik kon de plot zeker goed blijven volgen vanuit de wisselende perspectieven omdat het duidelijk werd weergegeven over wie het op dat moment ging en op een gegeven moment ging het ook gewoon vanzelf dat ik wist wie wie was. Renneke vult aan: Ook fijn om de verhalen van de 3 vrouwen elk vanuit hun perspectief te lezen. Wendy: Inge van der Krabben schrijft in korte eenvoudige zinnen, in een mooie taal. Het boek leest hierdoor erg vlot. Persoonlijk vond ik het heel prettig dat de korte hoofdstukken telkens vanuit een ander standpunt geschreven werden. Hierdoor kwam je beter ‘in’ het leven van de drie vrouwen. Patrice: Het verhaal is goed opgebouwd en de wisseling van perspectieven zijn van duidelijke meerwaarde, je leert de vrouwen goed kennen en begrijpt het verhaal daardoor beter. De indruk dat Inge heel duidelijk de vrouwen de leiding heeft gegeven hun verhaal te vertellen was heel sterk. Inge schreef maar de vrouwen deden hun verhaal. Richting de plot waren bepaalde dingen wel te verwachten maar dat heb ik niet als storend ervaren.

Heeft Inge je kunnen raken? En op welke manier? Denk je dat Inge de lezer met het verhaal een boodschap heeft willen meegeven? Zo ja, welke is dat dan?
Marijke zegt hierover: Inge heeft mij wel degelijk kunnen raken met dit verhaal, deze roman. Mooi, helder geschreven, respectvolle warme manier van de drie vrouwen naar elkaar, ook al zijn er wel eens strubbelingen. De boodschap die zij geeft, legt ze naar mijn idee al meteen neer in het motto: Wees je bewust van wat je doet…volg de bewegingen van je eigen ziel oplettend… dus volg je hart! Ook al gaat dat in tegen je eigen tradities. Ik denk dat Inge probeert om de lezers te laten zien dat je niet moet oordelen zonder dat je de mensen en hun persoonlijke verhaal kent. Dat er altijd meer zijden aan een verhaal zitten. Lisette sluit zich hierbij aan en zegt hierover: Ik denk dat Inge probeert om de lezers te laten zien dat je niet moet oordelen zonder dat je de mensen en hun persoonlijke verhaal kent. Dat er altijd meer zijden aan een verhaal zitten. Bren heeft er goed over nagedacht en zegt: Ja, Inge heeft me zeker weten te raken in positieve zin. Ik voelde me echt verbonden met de personages en kreeg ook een band met ze en dat is iets wat ik heel belangrijk vind in een boek. Ik denk dat ze heeft willen meegeven dat dingen bij lange na niet altijd zijn zoals dat men zegt en dat er heel wat meer achter een uiterlijk of een cultuur zit, dat men niet zomaar moet oordelen zonder dat men weet hoe of wat. Ik vind het in ieder geval erg mooi dit verhaal en ben blij het gelezen te hebben. Renneke deelt deze mening en vult aan: Ik zou de dames in mijn omgeving kunnen voorstellen, dus haar schrijfstijl raakt mij op die manier. Ik voel me bevoorrecht om dit te mogen lezen. Als ik eerlijk ben zou ik voordat dit boek in mijn bezit kwam, het niet gekocht hebben maar nu ben ik fan van haar. Wendy zegt hierover: Inge heeft me zeker kunnen raken, op een positieve manier. De woorden die ik aan dit boek zou geven zijn ‘zachtheid’ en ‘verbondenheid’, ik hoop dat Inge dat zelf ook zo bedoeld heeft. Maar de grote boodschap is waarschijnlijk dat je (wat ook je achtergrond is) je dromen moet/mag blijven najagen, en dat je daar nooit te oud voor bent. Patrice: Verhalen met een (maatschappelijke) boodschap die zó goed geschreven zijn raken mij wel. Wij pretenderen hier in Nederland een tolerante samenleving te hebben maar de realiteit laat vaak anders zien. Er is nog veel werk te verrichten als het op verdraagzaamheid en inlevingsvermogen aankomt. In dat opzicht, kan een verhaal als dit zeker een boodschap zijn. Maar wat de anderen ook al zeggen, dat kan pas wanneer men er voor openstaat. En daar zit het probleem.

Deze leesclub bestaat uit vrouwelijke lezers. Vond je de vrouwelijke emoties en denkwijzen herkenbaar, puur vanuit het perspectief van een vrouw? Voldoen de hoofdpersonages uiteindelijk aan je verwachtingen en wat vond je de meest opmerkelijke of indrukwekkende ontwikkeling in het verhaal?
Marijke: Ja, ik vond de emoties van de drie vrouwen heel herkenbaar. De grootmoeder leer je tijdens de comateuze momenten toch goed kennen. Aya vond ik een sterke persoonlijkheid! Dat vond ik wel de persoon met de meest indrukwekkende ontwikkeling. Zij volgt haar hart, maar ze doet het wel!
Ook Mariam maakt een ontwikkeling door, je voelt haar tweestrijd… hoe vertel ik wat mijn eigenlijke doel is. Dan “Hoe ga ik om met mijn dochter, die niet doet wat ik van haar verwacht?” Zij maakt het moeilijk voor zich zelf, Ze wil iedereen te vriend houden en zichzelf wel het meest, door zich in allerlei bochten te wringen! Lisette: Deze vraag vind ik deels niet te beantwoorden, omdat ik niet denk vanuit man of vrouw perspectief, maar vanuit mensperspectief. Het tweede gedeelte van de vraag; Alle drie de vrouwen voldoen grotendeels aan de verwachtingen. De kloof tussen de generaties en het leven in de twee culturen wordt goed weergeven door alle drie de vrouwen. Mariam vind ik meest “gevangen” zitten tussen twee werelden. De oude tradities in stand willen houden, terwijl ze in een andere cultuur woont en leeft. Dat ze wil leren fietsen om haar mobiliteit en vrijheid te vergroten vind ik ook mooi. Aya vind ik een prachtige weerspiegeling van haar generatie. Hier geboren, worstelend met de hoge verwachtingen van haar ouders en hun tradities, terwijl ze zelf volop in het leven staat als een hedendaagse jongere. Dat ze dingen durft om haar weg te vinden, haar passie dat spreekt mij het meeste aan. Marijke: Mooi verwoord Lisette! Renneke: De vrouwelijke emoties waren zeker herkenbaar. Achteraf vind ik Aya’s ontwikkeling het meeste op mijn leven lijken, ook ik ben hier geboren en mijn ouders en grootouders komen uit voormalig Nederlands Indië en ook ik vecht nog vaak tegen vooroordelen door mijn uiterlijk. Wendy: De denkwijzen en emoties zijn zeker herkenbaar, maar ik ben het eens met Lisette dat dit niet noodzakelijk met man of vrouw te maken heeft, maar eerder met het menszijn, en daaraan gelinkt de verschillende karakters. Ik had geen speciale verwachtingen over de hoofdpersonages, zoals ik dat in het echte leven ook weinig heb (of probeer te hebben). Je kunt immers niet weten wat het leven je brengt. Los daarvan vind ik dat alle drie de vrouwen een mooie evolutie doormaken. In die zin voldoen ze misschien dan wel weer aan mijn verwachtingen. Ook vind ik het moeilijk om er één bepaalde ontwikkeling uit te pikken, omdat elke ontwikkeling op zich heel bijzonder is. Patrice: Dat had ik niet beter kunnen uitleggen @Wendy!

We vroegen onze lezers hoe ze de schrijfstijl van Inge vonden.
Marijke: Deze roman is in beeldende taal geschreven, De taal is helder, de opbouw is consistent, de relatie tussen de drie vrouwen is warm beschreven. Lisette zegt hierover: Inge’s manier van schrijven spreekt mij aan. Het is eerder vertellen dan schrijven. Haar personages zijn levensecht. Het kost geen enkele moeite om deze drie vrouwen voor te stellen in de huidige maatschappij. Haar schrijfstijl raakt mij dus.’ Bren: Inge haar schrijfstijl is echt mijn ding, ze schrijft op een geweldige beeldende manier waardoor ik alles heel goed voor me kon zien tijdens het lezen, ook schrijft ze heel vlot waardoor het boek heerlijk weg leest en ik het boek maar moeilijk aan de kant kon leggen.
Renneke: Haar schrijfstijl is heel fijn, daardoor kan je het verhaal goed volgen en zie je het als het ware voor je gebeuren. Patrice: Inge is een getalenteerd auteur. Ze speelt met klasse met taal en maakt mooie volzinnen. Haar dialogen zijn authentiek en menselijk. De emoties en persoonlijke groei voelen oprecht en ongekunsteld aan, dat getuigt van een groot inlevingsvermogen van deze auteur. Haar debuut vond ik al mooi, dit verhaal is totaal iets anders maar heeft erg goed uitgepakt.

Tot slot een aantal bijzondere quotes en de uiteindelijke beoordelingen met slotargumenten:
Marijke: Hij wijst met zijn vinger. Een half uur lopen. Licht jaren. Vloeibare tijd. (pagina 112) Soms vertraagt de tijd, soms haalt hij ons in en soms is het gewoon tijd. (pagina 287).
4 sterren van Marijke

Lisette: “Wie eerlijk is naar zichzelf, is eerlijk naar een ander” (Aya op pagina 273) Aya. Deze twee quotes (2e staat iets verder) zijn mijn favorieten, omdat ik deze zelf ook zo gezegd zou kunnen hebben. Liggen mij het meest na mijn hart.

Al met al worstel ik dus na het lezen van het boek met de vraag hoeveel sterren ik zal gaan geven. Enerzijds is het gewoon een goed boek, anderzijds wringt er iets waardoor ik er meer afstand heb ervaren tot het verhaal. Uiteindelijk kom ik dan op 3.5* uit, omdat ik het boek hoe dan ook bovengemiddeld goed vind. De haast filmische en zeer invoelende schrijfstijl van Inge van der Krabben maakt voor mij dat ze zeker boven de middenmoot uitsteekt.

Wendy: Ik heb dit boek met plezier gelezen. Het is geen wauw-boek (in de zin dat iedereen dit moét lezen en dat het dus vijf sterren krijgt), maar zeker beter als een gemiddeld goed tussendoortje. Daarom krijgt het van mij vier welverdiende sterren.

Renneke: Het is een geweldig verhaal, goed te volgen vanuit de wisselende invalshoeken van de vrouwen, zeker omdat Inge boven elk hoofdstuk de naam vermeldt van de persoon waar het over gaat. De titel behelst zeker de boodschap dat iedereen haar (in dit geval) dromen kan blijven nastreven en dat dat ook nog kan als je het eigenlijk niet meer verwacht. Dit boek krijgt van mij 5 sterren.

Bren: “Nooit had ze iets gedaan om haar moeder te beschamen en ze zou alles in het werk stellen om haar wens te eerbiedigen. Waarom was het zo moeilijk om degenen die je het meest liefhebt goed te beschermen?” Mariam -blz.231-

Ik heb genoten van dit verhaal. Het is zo ontzettend mooi, warm en liefdevol. Ik ben normaal helemaal niet zo van dit genre maar dit boek heeft me echt weten te veroveren, wat een prachtig verhaal. Ik kijk nu al uit naar Inge haar volgende boeken, ook heb ik haar debuut roman in huis gehaald want die wil ik nu natuurlijk ook heel graag lezen 🙂 Ik kan dan ook niet anders dan dit boek 4 1/2 ster geven want wauw wat is het mooi en hartverwarmend.

Patrice: De drie verhaallijnen zijn mooi opgezet en uitgebouwd. In sommige zaken is de rol van de vrouw ondergeschikt aan die van de mannen maar ik vind dat in dit verhaal niet overheersend, sterker nog, de vrouwen trekken toch wel hun plan ondanks dat ze weten dat het niet de traditie is. Ze zijn inventief en gaan er eigentijds mee om, ze moeten ook wel gezien de ontwikkelingen die de generaties doormaken. Het laat duidelijk hun bereidheid zien om een eigen identiteit en plek in de Nederlandse en Marokkaanse samenleving te bereiken en handhaven, het is hún verhaal. Alleen daarom al de complimenten aan Inge.

Alles bij elkaar geteld heb ik genoten van dit bijzondere familieverhaal en de kracht die het uitstraalt. Ondanks de lichte voorspelbaarheid geef ik het toch graag vier mooie sterren.

Dé quote die opviel en nagenoeg door iedereen werd benoemd:
Jezelf zijn mama, is geen angst en schaamte hebben bij
wat je denkt, voelt, zegt en doet. (pagina 284)

In je dromen ga jij is door alle lezers vooral als intens en mooi ervaren. Ondanks dat de scores wat uiteen lopen is iedereen het eens: dit verhaal verdient het om gelezen te worden en kan zomaar eens een eyeopener zijn.

Genre: roman
Uitgever: Luitingh Sijthoff
ISBN: 9789024580491
Uitvoering: paperback
Aantal pagina’s: 256
Uitgave: februari 2019

Dank aan Uitgeverij Luitingh Sijthoff voor het beschikbaar stellen van de recensie-exemplaren voor deze leesclub.

Deelnemers aan deze leesclub: Marijke van der Hoek, Lisette Woest-Appeldoorn, Bren de Wit, Wendy van Deurzen, Renneke Bogerd en Patrice van Trigt.
Leesclubcoördinatie en samenstelling: Patrice