Boek van de Maand ‘Het ouderlijk huis’ – Rita Vrancken

roman
Vrijdag
9789460017346
paperback
pagina’s: 196
28 februari 2019
aan Uitgeverij Vrijdag voor het beschikbaar gestelde recensie-exemplaar.
kind heeft recht om in een warm nest liefdevol en veilig op te groeien. Maar wat
nou als ouders beter niet hadden gekozen voor een gezin? Dat ze niet lijken te weten hoe om te gaan met de emoties en verantwoordelijkheden die het hebben van
kinderen met zich meebrengt? Wie is er dan uiteindelijk de dupe, de kinderen of
de ouders? Of beiden? Die vraag blijft knagen na het lezen van Het ouderlijk huis.
in een gezin waarin geen ruimte is voor eigen wensen en dromen. Dat is voor
Rozane en haar broertje Arthur in hun jeugd de dagelijkse gang van zaken in
huize Robberecht. In plaats daarvan is er sprake van verwachtingen die geen
tegenspraak dulden. Niets is goed genoeg. De enige persoon met een warm hart is
opa.
heeft jaren geleden met haar ouders gebroken. Ze heeft een leven voor zichzelf
opgebouwd maar is nog altijd zoekende naar een manier om het verleden een plek
te geven. Dat heeft directe gevolgen voor de beslissingen die ze neemt, het beïnvloedt
haar doen en laten. Rozane weet zich wonderwel staande te houden, heeft alles
zoveel mogelijk weggestopt. Dat lijkt enigszins te werken, tot het moment dat
ze wordt gebeld door haar moeder, een schreeuw om hulp, zo blijkt. Rozane raakt
vervolgens vertwijfeld door deze noodkreet, wat moet ze doen? Haar emoties
reageren initieel en ze gaat naar haar moeder, terug naar de plek die zoveel negatieve
herinneringen oproept.
Vrancken neemt je mee in de gedachte- en belevingswereld van Rozane. Vanaf het
moment dat ze over de drempel van het ouderlijk huis stapt, is de
vertwijfeling, vernedering, de angst en pijn voelbaar. Vrancken vertelt over
een heel leven maar in feite beslaat het slechts een etmaal waar moeder en
dochter bij elkaar zijn. Het verhaal van het gezin Robberecht is schrijnend,
doordrenkt van falen, verwijten, schuldgevoelens en het toonbeeld van het
opgroeien in een liefdeloze omgeving. Nurture vs nature is hier wel heel erg
van toepassing. Rita Vrancken heeft de kern van het verhaal heel klein
gehouden, het zijn de traumatische gevolgen die het verhaal groots maken. Door
het heden en verleden elkaar te laten afwisselen, soms in hoog tempo, vertelt alles
zichzelf. Alles dat in het nu gebeurt wordt gevoed door
ervaringen uit het verleden en sluit naadloos op elkaar aan. Het ware
gezinsdrama ontrafelt zich. Of je nu wilt of niet, of je het eens bent met de
gang van zaken of niet, je ontwikkelt een zekere sympathie voor de betrokkenen.
De positie waarin Rozane zich begeeft is hartverscheurend maar haar acties
weerzinwekkend. Toen zij hulp nodig had luisterde niemand naar haar, ook haar
moeder niet. Waarom zou zij nu degene zijn die naar haar moeder luistert? Wat
zijn de consequenties wanneer ze haar besluit te negeren? Genereert dat
schuldgevoelens of juist genoegdoening, bestaat dat in dit soort situaties
überhaupt?
dat is het woord dat blijft hangen. Verdrietig ook. Alles draait om wat is
geweest en wat had moeten zijn. Rita Vrancken heeft op een overtuigende wijze
een beeldend verhaal geschreven dat aantoont wat trauma’s teweeg kunnen
brengen, hoe dat mensen vormt, wat de schade op langere termijn kan zijn als
daar geen aandacht aan wordt geschonken. Vanuit het perspectief als kind kun je
je niet voorstellen dat je in zo’n gezin zou opgroeien maar vanuit het
ouderlijk perspectief geldt dat precies zo, wat zegt het over jou, als mens
wanneer je zo tekort schiet? Deze roman roept dan ook veel emoties op en zet je
aan het denken.
over levens die zó anders hadden kunnen zijn. Het enige dat men had
hoeven doen was oprecht bij elkaar betrokken zijn en de moeite nemen naar
elkaar te luisteren, zonder vooroordelen maar met acceptatie. Omdat dát is wat
ouders zouden moeten doen, onvoorwaardelijk. Wanneer dat niet gebeurt, zoals in
dit verhaal, kun je alles verwachten. Dat geldt ook voor Rozane, ze moet
haar verhaal kwijt, haar demonen onder ogen komen vooraleer ze verder kan. Het
onvermogen tot het uiten van oprechte emoties is bij beide vrouwen voelbaar en
dat maakt het zo rauw, zo aangrijpend.
Rita Vrancken is Vlaamse en doet haar afkomst eer aan met haar charmante
taalgebruik, gelukkig is ze niet té Nederlands gaan schrijven. Het enige
minpuntje is de hoeveelheid medische termen. Je moet van goeden huize komen wil
je die kunnen rijmen met de gebeurtenissen. Persoonlijk had dat voor mij minder
gemogen, het voegt voor een leek niet veel toe aan de intensiteit van het
geheel, het zou voor sommigen zelfs als ruis kunnen werken en dat zou jammer zijn.
het kort het beste kunnen beschrijven. Het verbijstert en beklijft. Ik
geef het dan ook graag 4,5 dikke ster.
Patrice van Trigt
De Perfecte Buren
Deze reactie is verwijderd door de auteur.