Rudy’s wereld … Hitte en klimaat
Hitte en klimaat
Het is me de zomer wel. Ongewoon hoge temperaturen en extreme droogte, en dat
gedurende een ongewoon lange tijd. Parken, akkers, bossen, sportvelden,
tuintjes, de natuur om ons heen maakt het ons duidelijk genoeg: dit valt niet meer
binnen de klassieke grenzen van wat we als ‘normale’ uitersten van het klimaat
kunnen omschrijven. De vraag of dit de voorbode vormt van wat ons de komende
decennia te wachten staat, is echter een nutteloze vraag. Het is namelijk geen
vraag naar feiten. Die staan best wel vast. Het is een vraag naar
verwachtingen, naar perceptie – naar wat ieder van ons in zijn
hoogstpersoonlijke glazen bol denkt te kunnen zien. Wat geloven wij als het
over klimaatopwarming gaat? Is dit het begin van de Grote Rampspoed die men
voorspelt? Of is dit gewoon een – zoveelste – uitzondering? Ieder van ons heeft
daar zo zijn eigen mening over, opinies die je in enkele grote categorieën kan
onderverdelen.
Er zijn er die zeggen dat dit inderdaad de voorbode is van de Grote Rampspoed.
Wat men al twintig jaar voorspelt, hittegolven, overstromingen, verhoging van
de gemiddelde temperatuur, extreme droogte, massale verschuiving van
insectenbiotopen en ziektes en ga zo maar door, dat alles is al een tijdje
bezig is. Zo traag echter, dat we als de klassieke kikkers blijven zitten in de
bokaal met water dat langzaam aan de kook wordt gebracht. We reageren gewoon
niet. Samengevat: dit is het inderdaad, en vanaf nu zal het alleen maar erger
worden.
Een tweede groep zegt dan uiteraard het tegenovergestelde. Helemaal niet. Dit
is gewoon een zoveelste jaartje extreem zomerweer, meer niet. Hebben we vroeger
ook al gehad. Net als extreem winterweer. Waarom al die somberte, al dat
doemdenken? Sensatiezucht? Er is niks aan de hand. Hier en daar een jaartje een
afwijking, meer niet. Ze proberen ons bang te maken, want bange mensen zijn
makkelijker te manipuleren. Het zal zo’n vaart niet lopen.
Dan is er de groep die zegt: ik denk het wel. Ik denk inderdaad dat de
opwarming van de aarde al een tijdje bezig is, en dat dit een van de eerste
keren is dat we het min of meer ècht voelen. Dat dit een voorbode is van wat er
waarschijnlijk zit aan te komen. Mààr… wat kan ik daar in ’s hemelsnaam aan
doen? Niks toch? Als de Hoge Heren en Dames Politici alleen maar akkoorden
sluiten waarin wel doelstellingen staan maar geen concrete maatregelen, en die
al helemaal geen echte verplichtingen bevatten voor de ondertekenaars, wie ben
ik dan? Als alle multinationals zich alleen maar zorgen maken over hun
kwartaalresultaten en als enige slogan ‘het zal onze tijd nog wel duren’ in het
achterhoofd hebben, wie ben ik dan om daar tegenin te gaan? Hoe zou ik dat hoe
dan ook kunnen? Vandaar… Als we dan toch naar de verdoemenis gaan, en ik
daaraan toch niks kan veranderen, wens ik de tijd die ik hier nog heb niet te
laten verkloten door allerlei doemgedachten, ook al zijn die dan correct. Ik
kies ervoor een gelukkige lemming te zijn. Zoiets.
Dan is er ook nog een kleinere groep die zegt: ik weet het niet. Het zou
misschien wel eens eventueel mogelijk zijn. Ik ben daar niet slim genoeg voor.
Wat weet ik daarvan? Niks. Er zijn immers ongeveer evenveel wetenschappelijke
studies die beide stellingen onderschrijven. Er zijn sites genoeg online met
artikels die wetenschappelijk(!) aantonen dat er helemaal niets aan de hand is,
net als er genoeg sites zijn die het tegenovergestelde propageren met
wetenschappelijk argumenten. (Inderdaad, drie keer het woord ‘wetenschappelijk’
in één paragraaf. Het is dan ook het meest misbruikte woord van deze eeuw tot
nu toe. Tegenwoordig kan de handtekening van een universitair immers
eenvoudigweg gekocht worden. Wat kan er mislopen? Als drie kwart van de
‘wetenschappelijke’ conclusies gebeurt op basis van onderzoeksresultaten
aangeleverd door de betrokken industrie/producent, resultaten uit de eigen
labo’s dus, resultaten die niet daarna onafhankelijk gecheckt worden, tja…)
Dus laat me met rust, zegt die groep dan. Bij etentjes of een bijeenkomst
van vrienden is bij ons het item ‘klimaatopwarming’ net zo taboe als ‘politiek’
en ‘religie’. Om ruzie te voorkomen.
Dan is er ook nog de groep die zich geen zorgen maakt. Die zegt: ja hoor, er
zal wel wat aan de hand zijn, maar ik heb het volste vertrouwen in de
menselijke soort. De mens vindt namelijk altijd oplossingen voor
probleemsituaties. Heeft dat altijd al gedaan. Waarom zou hij dat dan nu ineens
niet meer kunnen? Het komt wel in orde. Zolang we maar positief blijven. De
mens lost het wel op. Je kunt de toekomst toch niet voorspellen. Waarom dat dan
proberen?
Er is ook nog de groep die vlakaf zegt: zwijg erover. Ik *wil* het niet weten.
Ik wil geen stress, ik wil me niet ongerust maken over de toekomst van mijn
kinderen, ik wil het gewoon niet horen. Nergens, van niemand, nooit. Wat ik
niet hoor, wat ik niet zie, is er niet. Hoe zegt u? Struisvogelpolitiek? Ja. En
dan? Waarom zou dat slecht zijn? Ga meer eens na hoe lang struisvogels het met
deze reflex al uithouden op aarde.
Ongetwijfeld zijn er nog andere groepen met nog heel andere reacties, groepen
die verschillende eerder genoemde reacties combineren. Aarzel niet om hieronder
de niet vermelde groep waar u toe behoort te omschrijven.
Wat valt er me wel op? Dat de media in deze uitzonderlijk warme droogteperiode
zèèr voorzichtig omspringt met verwijzingen naar de klimaatopwarming. Wil men
niemand tegen zich in het harnas jagen? Het is nochtans een uitgelezen moment
om een paar mensen wakker te schudden. Misschien is het net dàt wat men wil
vermijden. Als je de kikker in de bokaal erop wijst dat het water zo stilaan
echt wel heet wordt, dan reageert die misschien wel. En dat willen we helemaal
niet. Paniek is het laatste wat we nodig hebben. Laten we het maar op
festivals, sport en diverse houden.
Wat de oplossingen betreft die de menselijke soort toch altijd vindt. Zo is er
al een. Ze wordt op wetenschappelijk(!) niveau bestudeerd, en iemand heeft al
een eerste praktische toepassing gemaakt. De ultieme oplossing voor het
probleem van de opwarming van de aarde? Zwavel *en masse* in de atmosfeer spuiten.
Op die manier wordt dan een deel van de zonnestralen tegengehouden en/of
weerkaatst. Beetje hetzelfde als wat er gebeurt bij een massieve
vulkaanuitbarsting. Zie je wel, hoor ik er al sommigen zeggen. Alleen… Het
probleem van de bijwerkingen, zure regen, bijvoorbeeld, hebben ze nog niet
opgelost. Evenmin het feit dat zwavel in de lucht een blauwe hemel onmogelijk
maakt. Een mistig, vuil Los Angeles-kleurtje, verder komen we niet meer zodra
er massaal zwavel in de lucht wordt gespoten. Oh ja, en er moet dan wel permanent
zwavel worden gespoten. Het beperken tot enkele jaartjes zal niet volstaan. Zo
snel krijg je de temperatuur ook weer niet omlaag. Zodra de zwavel verdwenen
is, herneemt de opwarming van de aarde dan namelijk met nog grotere heftigheid.
Ja maar, zegt er dan ineens iemand. Wij kunnen er niks aan doen. Maar gaan de
machtigen, de superrijken, degenen die de touwtjes echt in handen hebben, niet
met hetzelfde probleem geconfronteerd worden? Zijn die dan niet verplicht om
het voor iedereen op te lossen? Ik heb zo vaag het gevoel dat deze groep
bevoorrechten tegen dan wel in artificieel beschermde ‘compounds’ zal wonen,
onder een koepel van kunststof, met alle technologie om lucht en water zuiver
te houden en gezond eten te produceren, en met één groot beeldscherm boven het
hoofd dat permanent blauwe lucht suggereert. En zeker ook met voldoende
gewapende, waarschijnlijk robotachtige, bewaking aan de buitenkant, zodat de
massa hen niet kan raken. De rest van ons zal zich moeten behelpen…
Mijns inziens zijn er fundamenteel twee problemen die een leefbare oplossing
beletten, en dat zullen blijven doen. Allereerst het feit dat het om een
globaal probleem gaat. Een probleem waarmee de hele aarde geconfronteerd wordt.
Dat houdt in dat we op globale schaal zouden moeten samenwerken willen we een
kans maken. Samenwerken op een gigantische schaal dus. Als je ziet hoe moeilijk
het al is om twee naast elkaar gelegen dorpjes te laten samenwerken, waar halen
we dan het geloof dat we dat op wereldschaal wel zouden kunnen? Ten tweede is
er het feit dat de huidige economische basisfilosofie die grosso modo de hele
wereld bestiert, het ongecontroleerd kapitalisme, dat die dan ook nog eens
diametraal tegenover samenwerken staat. Die filosofie is namelijk gebaseerd op
competitie, op winnen, op steeds meer winst maken. Die filosofie zorgt dan ook
logischerwijze telkens voor winners en verliezers. En tenzij je de
negenennegentig percent verliezers in de toekomst niet *manu militari* dwingt
om slavenarbeid te verrichten, zullen die niet geneigd zijn om met die ene
percent profiteurs te blijven ‘samenwerken’.
Een dystopie? Natuurlijk. En natuurlijk worden we daar niet vrolijker van.
Jammer? Ja, hoor. En dat dan nog in de zomer. Maar ja… Het wàs wel heet en
droog. Toch? Zelfs de struisvogels onder jullie die zes weken met hun kop in
het zand hebben gestaan zullen de zon gevoeld hebben. Weze het natuurlijk niet
op hun schedel. 🙂
Jammer? Ja, hoor. En dat dan nog in de zomer. Maar ja… Het wàs wel heet en
droog. Toch? Zelfs de struisvogels onder jullie die zes weken met hun kop in
het zand hebben gestaan zullen de zon gevoeld hebben. Weze het natuurlijk niet
op hun schedel. 🙂
Welk van de twee heeft overigens de grootste kans om ooit werkelijkheid te
worden als de mens erbij betrokken is? Een utopie of een dystopie?
Zullen we blijven dromen, of hebben we toch wel een beetje nood aan realisme?
