‘De woestijn’ – Jorge Baron Biza
Genre: roman
Uitgever: Uitgeverij Signatuur
ISBN: 9789056726027 / NUR: 302
Uitvoering: paperback
Aantal pagina’s: 226
Uitgave: november 2017
Met
dank aan Uitgeverij Signatuur voor het beschikbaar stellen van een
recensie-exemplaar.
dank aan Uitgeverij Signatuur voor het beschikbaar stellen van een
recensie-exemplaar.
Direct nadat de scheiding tussen Arón en
Eligia met een handtekening is bekrachtigd, gooit Arón op het moment van de
‘toost’ een glas zwavelzuur in het gezicht van Eligia. Met deze gruwelijke
verminking begint het verhaal. Wat volgt is een jarenlang proces van herstel en
plastische chirurgie, waarbij Eligia wordt bijgestaan door haar zoon Mario.
Eerst wordt Eligia nog behandeld in haar thuisland, maar al snel reizen ze naar
Milaan, waar een befaamd plastisch chirurg probeert haar gezicht te
reconstrueren. De vele operaties en het permanente verblijf in het ziekenhuis
laten het, toch aanzienlijke, familiekapitaal verdampen. Terwijl Eligia in haar
ziekenhuisbed verblijft, probeert Mario het eentonige bestaan van de verzorging
en de krankzinnige realiteit van de voorgeschiedenis te ontvluchten door in het
Milanese nachtleven te duiken.
Eligia met een handtekening is bekrachtigd, gooit Arón op het moment van de
‘toost’ een glas zwavelzuur in het gezicht van Eligia. Met deze gruwelijke
verminking begint het verhaal. Wat volgt is een jarenlang proces van herstel en
plastische chirurgie, waarbij Eligia wordt bijgestaan door haar zoon Mario.
Eerst wordt Eligia nog behandeld in haar thuisland, maar al snel reizen ze naar
Milaan, waar een befaamd plastisch chirurg probeert haar gezicht te
reconstrueren. De vele operaties en het permanente verblijf in het ziekenhuis
laten het, toch aanzienlijke, familiekapitaal verdampen. Terwijl Eligia in haar
ziekenhuisbed verblijft, probeert Mario het eentonige bestaan van de verzorging
en de krankzinnige realiteit van de voorgeschiedenis te ontvluchten door in het
Milanese nachtleven te duiken.
“De woestijn” is gebaseerd op de tragische
familiegeschiedenis van de schrijver en is ook het enige boek dat hij
geschreven heeft. Jorge Baron Biza heeft, net als zijn vader, zijn moeder en
zijn zus, zelfmoord gepleegd. Het boek heeft pas na zijn dood bekendheid
gekregen en geldt nu als ‘cultroman en een van de beste Spaanstalige boeken’.
Althans, als je de flaptekst mag geloven.
familiegeschiedenis van de schrijver en is ook het enige boek dat hij
geschreven heeft. Jorge Baron Biza heeft, net als zijn vader, zijn moeder en
zijn zus, zelfmoord gepleegd. Het boek heeft pas na zijn dood bekendheid
gekregen en geldt nu als ‘cultroman en een van de beste Spaanstalige boeken’.
Althans, als je de flaptekst mag geloven.
Het lezen van “De woestijn” gaat moeizaam.
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Mario, de zoon. Hoewel het
tragische onderwerp voldoende zou moeten zijn om de lezer mee te nemen op een
zoektocht naar de menselijke weerbaarheid (en waanzin), laat de schrijver het
vooral verdrinken in geforceerde weemoed. Ook al is de aanleiding van “De
woestijn” schrijnend, als lezer word je nooit echt ondergedompeld in de
tragiek. De zinnen zijn te geconstrueerd en te veel in detail en in zijn geheel
komt het verhaal afstandelijk en bij vlagen liefdeloos over. De personages zijn
vlak, waarbij Eligia (met de meest passieve rol) nog het krachtigst is. De
dialogen daarentegen komen natuurlijk over en zijn regelmatig interessant.
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Mario, de zoon. Hoewel het
tragische onderwerp voldoende zou moeten zijn om de lezer mee te nemen op een
zoektocht naar de menselijke weerbaarheid (en waanzin), laat de schrijver het
vooral verdrinken in geforceerde weemoed. Ook al is de aanleiding van “De
woestijn” schrijnend, als lezer word je nooit echt ondergedompeld in de
tragiek. De zinnen zijn te geconstrueerd en te veel in detail en in zijn geheel
komt het verhaal afstandelijk en bij vlagen liefdeloos over. De personages zijn
vlak, waarbij Eligia (met de meest passieve rol) nog het krachtigst is. De
dialogen daarentegen komen natuurlijk over en zijn regelmatig interessant.
De autobiografische elementen van het
verhaal verklaren het ontheemde gevoel dat tussen de regels doorsijpelt, maar
de beeldspraken zijn kitscherig en schreeuwerig. Soms zelfs drammend en vol
zelfbeklag. Dit verstoort de empathie voor en de connectie met het verhaal en
dit degradeert naar mijn mening “De woestijn” tot een melodramatische
vertelling. Gezien het niet te bevatten karakter van het drama dat de familie
is overkomen, is het te begrijpen. Maar als ik moet kiezen tussen ‘cult’
(“verering door een kleine kring van ingewijden” volgens van Dale) en ‘kitsch’
(“werk dat de pretentie heeft kunst te zijn, maar van onecht gevoel getuigt”
volgens van Dale), dan moet ik helaas kiezen voor kitsch. Ik geef het boek
(naar boven afgerond) 2 sterren.
verhaal verklaren het ontheemde gevoel dat tussen de regels doorsijpelt, maar
de beeldspraken zijn kitscherig en schreeuwerig. Soms zelfs drammend en vol
zelfbeklag. Dit verstoort de empathie voor en de connectie met het verhaal en
dit degradeert naar mijn mening “De woestijn” tot een melodramatische
vertelling. Gezien het niet te bevatten karakter van het drama dat de familie
is overkomen, is het te begrijpen. Maar als ik moet kiezen tussen ‘cult’
(“verering door een kleine kring van ingewijden” volgens van Dale) en ‘kitsch’
(“werk dat de pretentie heeft kunst te zijn, maar van onecht gevoel getuigt”
volgens van Dale), dan moet ik helaas kiezen voor kitsch. Ik geef het boek
(naar boven afgerond) 2 sterren.
Chester Gerritse – recensent De Perfecte
Buren
Buren
