‘De wafelfabriek’ – Roman Helinski

Uitgever: Hollands Diep
ISBN: 9789048838196
Uitvoering: hardcover
Aantal pagina’s: 174
Uitgave: augustus 2017
Hollands Diep voor het recensie-exemplaar
straf? Dag in dag uit controleren de vrouwen van de wafelfabriek de wafels die
op de lopende band voorbijkomen.”
begint het eerste hoofdstuk na de proloog van de roman “De wafelfabriek” van
Roman Helinski (1983) die anders dan zijn naam wellicht doet vermoeden, een
auteur van Nederlandse bodem is.
onderwerp van het verhaal lijkt genoegzaam te blijken uit de titel van het boek
en het citaat hierboven. De wafelfabriek is echter door de schrijver bedoeld
als een metafoor over onze maatschappij, het economisch principe en
leiderschap.
de oven-operator Wannes en magazijnmedewerker Patrick werken louter vrouwen in
het productieproces omdat “mannen niet zijn opgewassen tegen de fysieke en
geestelijke uitdagingen in de werkhal”. Met de mannelijke directeur van de
fabriek heeft het personeel een bijzondere verhouding die loopt van bewondering
tot afgunst en afkeer.
een dag komt een uit de kluiten gewassen ex-militair in de fabriek werken. Deze
Arkadiusz Narovski (kortweg: Arka) blijkt een innemende maar ook dominante
persoonlijkheid die de hele ploeg medewerkers al snel voor zijn karretje spant.
Met een kordaat optreden bij een bedrijfsongeluk wint hij ieders hart. Na een
ontslag van een medewerker wegens alcoholmisbruik ontstaat grote onrust in het
bedrijf. Arka
introduceert een merkwaardig ritueel dat de schrijver ongetwijfeld ook als
metafoor bedoelt, en dringt dat aan vrijwel iedereen op. En dan ontstaat het
beeld dat in de flaptekst wordt beschreven: “een …. roman over het gemak
waarmee de massa te misleiden is, maar ook over haar wens om misleid te
worden.”
Helinski heeft een vlotte pen en beschrijft op een soepele wijze het wel en wee
in en om de wafelfabriek, waarbij regelmatig een humoristische ondertoon
opvalt. Zijn
taalgebruik is goed en heldere zinnen scheppen een helder en schijnbaar
lichtvoetig verhaal.
hierboven geciteerde flaptekst suggereert een zware inhoud van het verhaal. Die
is evenwel niet eenvoudig te ontdekken doch met enige fantasie lukt het wel. De
meeste medewerkers van de fabriek zijn volgzaam als schoothondjes. Het ritueel
dat door Arka is geïntroduceerd, is als misleiding van de massa eventjes leuk
doch het wordt schier eindeloos voortgezet en uitgesponnen. Het zal sommige
lezers gaan vervelen waardoor de aandacht voor de kern van het verhaal snel verslapt. Daarmee
wordt ook de waardering van het boek in niet geringe mate beïnvloed.
Ongetwijfeld zullen er lezers zijn die het boek als een aardig of zelfs diepgaand
verhaal met genoegen zullen uitlezen doch er zullen er ook zijn die halverwege
afhaken.
moet “De wafelfabriek” het doen met twee sterren.
Na het schrijven van bovenstaande recensie valt op dat elders zeer lovende
recensies over het boek zijn verschenen. Op bol maar liefst driemaal vijf
sterren –en onderbouwd! – en op Hebban vier sterren in een op het oog
doorwrochte recensie. Dat moge zo zijn, maar mijn mening is zoals zij is, en
daar kom ik altijd open en eerlijk voor uit. In dit geval dan met het risico
dat men denkt dat ik de portée van het boek niet heb begrepen. Dat is een
calculated risk, daar kunt u zeker van zijn.
Kuijpers – recensent De Perfecte Buren