‘Blauwzuur’ – Arnaldur Indriðason

literaire thriller
Uitgeverij Q
9789021402871
paperback/E-book
pagina’s: 282
mei 2017
beschikbaar stellen van deze recensie-exemplaren.
Jeannie Bertens en Joop Liefaard – beiden team De Perfecte Buren
door Karin – DPB
Arnaldur Indriðason (1961) is de vermaarde misdaadauteur van IJsland die vooral
bekend geworden is door zijn boeken over inspecteur Erlendur Sveinsson. Ze zijn
in vele talen vertaald en hij werd meerdere malen genomineerd voor prestigieuze
prijzen. Arnaldur Indriðason is vooral een verhalenverteller en hij vertelt die
verhalen in een karakteristieke, ingetogen en melancholieke stijl. Ieder woord
telt en iedere zin heeft betekenis. In Blauwzuur is dat niet anders. Hij
schildert een mooi beeld over IJsland in oorlogstijd en de gevolgen die de
bezetting voor de bewoners van het eiland heeft. Hij gaat in op de Situatie,
het gebeuren waarin IJslandse vrouwen meer belangstelling aan de dag legden
voor buitenlandse mannen dan voor autochtone IJslanders. Kritiek op de
IJslandse samenleving gaat hij daarbij niet uit de weg.
Arnaldur Indriðason is historicus en schrijver en voornamelijk bekend vanwege
de serie boeken (14) met in de hoofdrol Erlendur Sveinsson, een
politiespeurder. In dit boek echter spelen rechercheur Flóvent en Thorson van
de militaire politie de speurdersrol. Het verhaal speelt in de Tweede
Wereldoorlog.
De cover laat een somber beeld zien. Een man in een jas met een hoed op staat
met zijn rug naar de lezer. Wie is hij, is er iets met hem gebeurd?
begin van de Tweede Wereldoorlog een stad van veertigduizend inwoners. In de
eerste oorlogsjaren komen er met de bezettingstroepen tienduizenden militairen
binnenstromen. Hun relatie met de plaatselijke vrouwelijke bevolking is velen
een doorn in het oog. Wanneer in de zomer
van 1941 in een goedkoop huurappartement in Reykjavík een handelsreiziger dood
wordt aangetroffen, blijkt hij te zijn doodgeschoten met een Amerikaans wapen.
Thorson en Flóvent komen iets op het spoor dat groter is dan de handelsreiziger
alleen en wat verdacht veel lijkt op spionage voor de Duitsers…
verhaal
De wereld staat in brand. Het is 1941 en de Tweede Wereldoorlog woedt in alle
hevigheid. IJsland is strategisch gezien van groot belang en bezet door Engelse
en Amerikaanse troepen. In een appartement in Reykjavik wordt het lichaam
gevonden van een handelsreiziger. De man blijkt op gruwelijke wijze te zijn
vermoord en op zijn voorhoofd heeft de moordenaar met bloed een hakenkruis
getekend.
IJsland is overspoeld met Britse en Amerikaanse soldaten die uiteraard ook wel
eens een (vrouwelijk) verzetje willen. Heel wat IJslandse vrouwen zien dat wel
zitten en belanden in de Situatie, iets wat de rest van de IJslandse bevolking
een doorn in het oog is.
Dan wordt er een handelsreiziger, Eyvindur, vermoord en al snel wordt duidelijk
dat de man met een Amerikaans pistool om het leven is gebracht. Inspecteur
Flóvent van de IJslandse politie wordt daarom bijgestaan door Thorson, een West-IJslander van de militaire politie. Zijn ouders zijn
vanuit IJsland naar Canada geëmigreerd en Thorson spreekt vloeiend IJslands. Al
speurende ontdekken ze dat de vriendin van de handelsreiziger bij hem weg is
gegaan. Ze heeft nu een relatie met een Britse militair. Eyvindur is gevonden
in het appartement van een andere handelsreiziger, Felix Lunden. Deze is
spoorloos verdwenen en is een van de hoofdverdachten.
Flóvent die samen met de West-IJslander Thorson het politieonderzoek doet,
denkt te weten wie het slachtoffer is maar als diens hospita het lijk op de
snijtafel van de onderzoeksarts wil identificeren, blijkt dat het om iemand
anders gaat. Een verwarrende ontwikkeling voor de onderzoekers.
Flóvent en Thorson gaan op jacht, de raadsels worden steeds groter, spionage
lijkt een rol te spelen. Felix heeft een nazi-achtergrond, maar is hij
slachtoffer of dader? De rol van de buitenlandse militairen wordt uitstekend
beschreven, hun gedrag liet zeker te wensen over. Welke motief had een van hen?
En wat is de rol van de ex-geliefde van Eyvindur, in haar verleden blijkt ook
een en ander gebeurd te zijn wat niet door de beugel kan.
Het verhaal is origineel, goed opgebouwd en mooi verteld, want Indriðason is en
blijft een kundig verhalenverteller. De personages zijn goed uitgewerkt en de
wijze waarop in die jaren werd omgegaan met medische ethiek en verspreiding van
het nazisme op IJsland wordt met veel gevoel verwoord. Echt spannend wordt het
verhaal nergens maar daar lenen de boeken van Indriðason zich ook niet zo goed
voor.
Arnaldur Indriðason bouwt het verhaal vakkundig op en leidt je naar de
ontknoping. De auteur laat ons kennismaken met de Situatie, iets wat voor mij
een nieuw element aan de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog toevoegt. Hij
heeft een heerlijk stijl van schrijven, je snuift echt een stukje IJslandse
sfeer op. Heel spannend wordt het nergens, het verhaal kabbelt rustig door en
de ontknoping is niet echt verrassend.
Toch ontbreekt er iets aan het verhaal en dat zal de lezers die eerdere boeken
van hem hebben gelezen zeker opvallen. Hoe lezenswaardig ‘Blauwzuur’ ook is,
het ontbreekt aan de intensiteit en de ontroering die de verhalen over
inspecteur Erlendur Sveinsson zoveel glans geven. Flóvent mist het charisma van
Erlendur en daardoor is de betrokkenheid een stuk minder. Erlendur stelt
Flóvent een beetje in de schaduw. Het is echter niet alleen de figuur van
Flóvent die het verhaal minder allure geeft, het is ook het verhaal zelf. Je
kunt je er niet zo goed in verliezen en je wordt er minder door geraakt. Alles
is net iets minder dan je van Indriðason gewend bent.
Al met al wel een echte Arnaldur Indriðason maar minder spannend dan ik van hem
gewend ben. 4 sterren is deze literaire thriller naar mijn mening waard.
‘Blauwzuur’ is een goede thriller die ook een overtuigend beeld geeft van de
tijd waarin hij is gesitueerd. Maar het is ook een boek dat het niveau van het
eerdere werk van Arnaldur Indriðason niet haalt. Het is te hopen dat het gebrek
aan kwaliteit in dit geval een uitzondering is. Drie sterren.