‘Schemerspel’ – Arnaldur Indridason

paperback
280
Indridason is een IJslandse auteur. Hij heeft een fraaie serie thrillers op
zijn naam met als hoofdpersonage de rechercheur Erlendur Sveinsson. In
2011 verscheen zijn boek “Schemerspel” dat zich in Reykjavik afspeelt in 1972.
In dit verhaal speelt de mysterieuze speurder Marion Briem de eerste viool. Van
deze Marion –de latere mentor of mentrix van Erlendur- blijft volstrekt onduidelijk of het een man
of een vrouw is. Indridason laat elke mogelijke verwijzing naar de sekse van
Briem zorgvuldig, ja welhaast krampachtig, achterwege. Sommigen
vinden dit intrigerend, anderen flauwe aandachttrekkerij die deze begaafde
schrijver helemaal niet nodig heeft.
verhaal begint met de brute moord op de jonge Ragnar Einarsson. Deze 17-jarige
filmfanaat wordt in de Havenbioscoop tijdens een voorstelling doodgestoken. Hij
had een opvallende hobby die al snel een spoor oplevert naar de mogelijke
drijfveer van de dader.
Briem en collega Albert onderzoeken de moord op de van Indridason bekende trage
maar subtiele wijze. Terzelfder
tijd vindt in Reykjavik de befaamde tweekamp om het wereldkampioenschap schaken
plaats tussen de vigerende wereldkampioen, de Rus Boris Spassky, en zijn
uitdager, het eigengereide voormalige Amerikaanse wonderkind Robert J. (Bobby)
Fischer. De bekende nukken van Fischer worden tamelijk waarheidsgetrouw weergegeven,
en ook enkele flarden uit het verloop van de match zijn historisch tamelijk
verantwoord beschreven.
het onderzoek naar de moord lijkt een dwarsverband te bestaan tussen de moord
en de schaaktweekamp. Personages van divers pluimage komen en gaan. Zo zijn
daar de mooie een scheve schaats rijdende Viktoria, de alcoholist Hinrik,
Marions halfzus Dágny, de hooggeplaatste Russische geheim agent Yoeri Vygotsky
en de opmerkelijke medewerker van het Gemeentelijk Electriciteitsbedrijf Vidar.
verhaal is doorspekt met flashbacks uit de jeugd van Marion. Het verblijf in
een sanatorium in Denemarken vanwege tbc wordt daarin uitvoerig beschreven.
is een begaafd schrijver. Zijn taalgebruik is sober maar effectief. Hij
beschrijft zijn karakters en omstandigheden helder en beeldend. Spanning is er
in het verhaal weliswaar nauwelijks, maar dat is het handelsmerk van Indridason. Hij schrijft op een mooie maar bijna gezapige manier naar de
ontknoping. Die
is echter in dit boek weinig verrassend. De geoefende thrillerlezer ziet haar
al van verre aankomen.
geheimzinnigheid rond de sekse van Marion Briem is voor de lezer die met
voorkennis daarop let, enigszins irritant. De
eerder vermelde flashbacks passen in de op zichzelve prijzenswaardige gewoonte
van Indridason om zijn belangrijkste karakters uitvoerig te schetsen. Toch
zullen vele lezers zich op een gegeven moment afvragen welke toegevoegde waarde
dit onderdeel van het verhaal heeft.
dan nog een kritische opmerking aan het adres van de vertaler (hoe het in het
IJslandse manuscript staat is overigens onbekend, de oorzaak kan dus ook bij de
schrijver zelf liggen): bij de strijd om de wereldtitel schaken ging het om een
tweekamp of een match. In het boek wordt veelvuldig gesproken over een
“schaaktoernooi”. Deze typering van de tweekamp is wellicht in de volksmond nog
wel houdbaar, maar het is des schakers gruwel deze term hier te gebruiken, en
dat zeker voor een van de meest legendarische tweekampen om de wereldtitel
schaken aller tijden.
is een lezenswaardige thriller die garant staat voor een fiks aantal uren
ontspannend lezen.
boek krijgt drie sterren.
Kuijpers – recensent De Perfecte Buren