‘De zomer die alles deed smelten’ – Tiffany McDaniel

literaire roman
Signatuur
9789056725570
paperback
pagina’s: 368
augustus 2016
dank aan uitgeverij Signatuur voor het recensie-exemplaar.
en getogen in Ohio, is Tiffany McDaniel bij het schrijven geïnspireerd door de
glooiende heuvels en kastanjebomenbossen van haar streek. Ze is ook dichter,
toneel- en scenarioschrijver en kunstenaar. De
zomer die alles deed smelten is haar debuutroman.
ziet op de cover een foto van een prachtig landschap. Op de voorgrond zie je
woestijnachtige, droge grond met struiken en stenen. Daaraan grenzend ligt een
meer en in de verte zie je een gebergte. De hemel is bewolkt. De cover komt op
mij eenzaam maar desalniettemin intrigerend over. Dat intrigerende komt vooral
door de manier waarop de titel op de cover geplaatst is en de quote van Marcel
Möring onder aan het boek: “Een betoverend boek, een wervelwind van emoties, duister en licht, een feest van
vertelkunst.” De cover krijgt van mij een 7.
is 1984 en de zomervakantie is begonnen voor de dertienjarige Fielding Bliss. Hij woont in de plaats Breathed, waar zijn vader openbaar aanklager is. Fieldings
vader was door zijn moeder zeer
gelovig opgevoed totdat ze door een gebeurtenis van de ene op de andere dag van
haar geloof viel. Zijn vader is echter altijd gelovig gebleven. Het heeft hem
geholpen om een van de beste
openbare aanklagers van de staat te worden. Op een avond, na een avond piekeren
over de afloop van een rechtszaak die hem niet loslaat, besluit hij een
uitnodiging aan de duivel te schrijven. Deze uitnodiging komt in de
plaatselijke krant.
maand juni komt er een reactie op de uitnodiging in de vorm van een jongen die
er geradbraakt uitziet. De jongen heeft de krant met de uitnodiging bij zich. Fielding
komt hem tegen voor het gerechtsgebouw en vraagt wat de jongen daar doet. De
jongen antwoordt dat hij is gekomen naar aanleiding van de uitnodiging in de
krant: hij is de duivel. Fielding besluit hem mee te nemen naar huis, naar zijn
vader. De jongen vertelt ook daar dat hij de duivel is en dat men hem Sal kan
noemen. De duivel is in een totaal andere vorm verschenen dan men verwachtte.
De vader van Fielding had zich voorbereid op een duivel in alle gedaantes, maar
niet in die van een jongen. Hij weet ook niet of hij de jongen moet geloven en
kan hem maar moeilijk doorgronden. Nadat
in Breathed het nieuws rond is gegaan dat de duivel bij de familie van
Fielding is, loopt het storm bij het gezin Bliss. De jongen wordt van alle
kanten bekeken en de mensen zijn eigenlijk een beetje teleurgesteld. Desondanks
blijft hij de mensen intrigeren. Dit slaat echter om in angst na een aantal
vreemde gebeurtenissen. Mensen beginnen over de jongen te roddelen en al gauw wordt
Sal aangewezen als de zondebok. Hij zegt immers zelf dat hij de duivel is.
mij opviel tijdens het lezen, is dat elk hoofdstuk begint met een citaat. Deze
citaten zijn afkomstig uit het gedicht “Het verloren paradijs”. “Paradise
Lost” is een episch gedicht dat de 17e-eeuwse Engelse dichter John Milton
schreef tussen 1658 en 1663, toen hij al geheel blind was geraakt. Dit meer dan
10.000 versregels tellende gedicht werd voor het eerst gepubliceerd in augustus
1667 in tien boeken. Het gedicht gaat over de opstand van Lucifer (Satan) tegen
God, Lucifers val in de hel en daarna zijn komst als slang naar het paradijs,
de verleiding van Eva, de ongehoorzaamheid van Adam en Eva en hun verdrijving
uit het paradijs.
boek had mij vanaf het eerste moment in zijn greep. De schrijfster heeft een
betoverende, bijna hypnotiserende wijze van schrijven, een unieke stijl die je
niet zomaar loslaat tijdens het lezen. Het verhaal vanaf de allereerste zin is
intrigerend. Je
beleeft het verhaal vanuit het oogpunt van Fielding. Als 84-jarige man kijkt hij terug naar het jaar 1984, toen hij
dertien jaar was en vertelt over de gebeurtenis die een stempel op de rest van
zijn leven heeft gezet. Het zijn niet alleen het woordgebruik of de prachtige
zinnen, het gehele verhaal ademt een bepaalde sfeer uit, waaraan je je moeilijk
kunt onttrekken. Het taalgebruik is prachtig, bijna poëtisch. De
schrijfster maakt veel gebruik van bijvoeglijke naamwoorden. Dit zorgt ervoor
dat je in het verhaal gezogen wordt. Verder weet de schrijfster de tijdsgeest
van de jaren ’80 goed te treffen. Zaken die op dat moment actueel waren, zoals
de mode die men droeg, auto’s (een DeLorean), het opkomen van hiv, worden
terloops genoemd en dragen op die manier bij aan het beeld dat je je als lezer
vormt.
feite bestaat bet boek uit twee verhalen: Fielding Bliss die als oude man terug
denkt aan zijn herinneringen aan de zomer van 1984 in de vorm van de jonge Feilding.
Beide verhaallijnen worden beschreven in de ik-vorm, de schrijfster heeft het
echter dermate goed geschreven dat er geen twijfel over mogelijk is wie er aan
het woord is. Deze vorm van vertellen maakt het verhaal spannend, je bent
geboeid wat de oude man zal gaan vertellen over die zomer in 1984. Je wilt graag
weten wat er met hem is gebeurd dat hij er zo een eenzame en gewelddadige
levensstijl op na houdt, de zomer van 1984 heeft namelijk diepe sporen achter
gelaten bij de oude man Fielding. Door zijn leefwijze krijg je het gevoel dat
er iets zeer ernstigs gebeurd moet zijn in de zomer van 1984. Het verhaal blijft
intens en het raakt je.
het verhaal wordt de haat van de inwoners van Breathed ten opzichte van de
vermeende duivel Sal steeds dieper. Op een gegeven moment had ik meer sympathie
voor Sal, die er voor uitkomt de duivel te zijn, dan voor de mensen met hun
irrationele haat. Gedurende het gehele verhaal is het extreem heet sinds de komst
van de jongen (vandaar de titel van het boek). Mensen weten zich geen raad door
de hitte die maar niet van wijken weet.
hitte haalde het slechtste in ons naar boven. Het was de perfecte pomp die
pijn, frustratie, woede en verlies omhoog drukte. Alles werd naar de
oppervlakte geforceerd en uitgezweet”.
is een jongen die je voor raadsels stelt. Hij zegt de duivel te zijn. Het is
voor de lezer duidelijk dat hij een jongen met een oude ziel is, hij laat met
regelmaat zien dat hij erg wijs is. Hij houdt de mensen een spiegel voor, wat
vaak niet gewaardeerd wordt en de smeulende woede wordt onder de meeste dorpsbewoners
alleen maar groter. Maar zo af en toe geven zijn woorden gelukkig mensen juist
een bevrijdend gevoel en geven zijn woorden hun de moed om ondanks alle tegenslag door te zetten.
schrijfster ontwijkt in dit boek geen enkel groot thema: onder andere komen
huiselijk geweld, discriminatie, de opkomst van hiv, angst voor
homoseksualiteit en massahysterie aan bod in
het boek. Ze weet deze zware thema’s op een wonderbaarlijk natuurlijke manier
te verweven in dit verhaal. Door haar prachtige en beeldende taalgebruik wordt
het verhaal niet zwaarmoedig ondanks deze thema’s. Dit is een boek dat mij nog
lang zal bijblijven.
geef dit prachtige debuut 5 sterren.
Feunekes-Both
De Perfecte Buren