‘De wereld achter het water’ – Jen Minkman

Young Adult
Storm publishers
november 2016
aan Storm Publishers voor het recensie-exemplaar.
(beide DPB)
Je ziet de afbeelding van een meisje, hetzelfde meisje van de cover van het
eerste deel “Het boek van voorheen”. Ze staat op een pad, met aan beide zijden
muren. Op de achtergrond zie je een bos. Het meisje lijkt je aan te kijken en
heeft, net als bij de cover van het eerste deel, iets intrigerends over zich.
De afbeelding is omlijst met een prachtige zwarte rand, met in de hoeken een
tekening. Ik geef ook deze cover een 8.
Op de cover staat een jonge vrouw in een blauwe jurk. Ze staat op een soort pad
met omheiningen aan weerszijden en een winterachtig en doods aanvoelend
landschap komt boven de omheining uit. Een kale boom in een winterse grijstint
versterkt dit gevoel. Op de achtergrond gloort een sprankje zonlicht. De jonge
vrouw is omlijst door een barokachtig frame. De cover geeft voor mij het gevoel
van het boek weer. Een sprankje hoop in een overgangsperiode van de oude naar
de nieuwe wereld. De cover krijgt van mij een 8,5.
Leia en Walt zijn met het stiekem door Walt gebouwde schip, de
Explorer, met Tony aan het roer op weg naar Cornwall. Leia heeft zich nooit
gerealiseerd dat het water rondom het eiland zo enorm is, dat het een zee is. Na
enkele dagen varen komen ze aan bij de Overkant – een kustlijn waarin Leia
eigenlijk nooit geloofde. Aan land bezoeken ze eerst de stad Penzance. Deze
stad ziet er anders uit dan ze van hun eiland gewend zijn: de stad bestaat
deels nog uit ruïnes van hoge gebouwen uit vroegere tijden voordat bijna alles
platgebombardeerd werd. Tony vertelt dat er nog twee grote steden zijn: Bodmin
in Cornwall en Dartmoor in Devon. Het valt de bewoners van het eiland direct op
dat de mensen aan de Overkant de beschikking hebben over technieken die hun
onbekend zijn. Ze zijn vol verbazing over de zelf rijdende voertuigen. Ze
vertrekken met een bus richting de stad Dartmoor om de president Jacob te
ontmoeten. Onderweg ziet de groep veel zwartgeblakerde velden en ze schrikken
van de enorme vernietiging van het landschap die na al die jaren nog zo goed
zichtbaar is.
Exeters naar Cornwall. Het land dat achter het water ligt en waar Tony vandaan
komt. Na 150 jaar geïsoleerd gewoond te hebben op het eiland Tresco gaan de
huidige inwoners op zoek naar hun roots. Het land dat ze alleen kennen uit
verhalen en waarvan ze dachten dat het een mythe was. Als ze na een aantal
dagen varen uiteindelijk in Cornwall aankomen, krijgen ze met eigen ogen de
verwoesting te zien die Tony hun had geschetst. Na een verwoestende oorlog is
een groot deel van het land onbewoonbaar, desolaat en giftig geworden. Dartmoor
en Bodmin zijn twee stadsstaten waar nog leven mogelijk is. Tony komt uit Bodmin en wil
hen daarheen brengen, maar eerst laat hij hun Dartmoor zien, de stad waar Henry
woonde met zijn vrouw. Een stad geregeerd door een president en bevolkt door
mensen die er uitzien alsof ze geen zorg in de wereld hebben. Iedereen is
extreem vriendelijk en gelukkig, zo op het eerste oog. Achter deze vreedzame
façade schuilt echter een angstaanjagende levensvisie. Als Walt en Leia Exeter,
de stad van hun voorouders, willen bezoeken komen ze tot schokkende
ontdekkingen over het leven in Dartmoor. Ze willen hierna zo snel mogelijk
Dartmoor verlaten, maar dit is een moeilijkere opgave dan het lijkt.
Eenmaal aangekomen bij de stad Dartmoor wacht de president hen op. Het
valt de groep op dat de inwoners van Dartmoor allemaal erg gastvrij en
vriendelijk zijn. Sonia, de zus en raadgever van de president leidt hen rond en
toont hun onderweg de kerk. Ze legt uit dat ze elke zondag samen komen om
elkaar te herinneren aan de woorden van Jezus, een man en een God tegelijk.
Volgens haar genas hij de zieken, vergaf zijn vijanden, liet wonderen zien en
liep op het water. Hij heeft hun geleerd dat geweld de wortel van het kwaad is.
De overdreven gastvrijheid en vriendelijkheid maakt de eilandbewoners
achterdochtig en dit blijkt ook terecht te zijn. Leia en de anderen komen
erachter dat die vriendelijkheid grotendeels schijn is en dat niets is wat het
op het eerste gezicht lijkt te zijn.
Na het wegvallen van de muur tussen Oost- en West-Tresco en het omvallen van
het brute machtsregime enerzijds en het onwrikbare geloof anderzijds proberen
zij een nieuwe en stabiele samenleving op te bouwen, maar de onderlinge
verdeeldheid over hoe dit dient te gebeuren is groot. Wachtend op de terugkeer
van Walt, de beoogde nieuwe leider, worden er nieuwe allianties en
vriendschappen gesmeed om de weg te plaveien voor een gemengde en geïntegreerde
samenleving.
eiland Tresco zelf loopt het ook niet soepel. Alisa heeft besloten achter te
blijven op het eiland en haar steentje bij te dragen aan de wederopbouw. Dit
wordt bemoeilijkt omdat mensen zich geen raad weten met de gebeurtenissen. Ze
hebben het nog geen plek kunnen geven en af en toe loopt dit uit op ongeregeldheden
tussen tegenstanders. Er vormen zich onder de bewoners van Hoophaven, in het
gebied van de gelovigen twee nieuwe groeperingen: aan de ene kant de Hervormelingen
en aan de andere kant de Phileanen die de oude religie in ere willen herstellen.
Maar ook aan de andere kant van de muur, in het Ongelovigengebied, in Newexter
is het leven veranderd. Alisa komt met een plan, dat voor beide kanten van de
Muur een uitweg kan vormen. Het is echter moeilijk iedereen te laten samenwerken
en al gauw dreigt het uit de hand te gaan lopen.
van voorheen’ neemt Jen Minkman ons direct mee op de ontdekkingsreis van Walt,
Leia en een groep anderen van het eiland Tresco. Nadat ze in deel 1 er achter
zijn gekomen dat hun leven op Tresco gebaseerd was op leugens, mythes en machtspelletjes
willen ze hun geschiedenis verder ontrafelen in Cornwall. Het land waar hun
voorouders vandaan komen en waar ze antwoorden hopen te vinden op de vele
vragen die de komst van Tony en Henry op Tresco bij hen hebben opgeroepen.
in het boek “Het boek van voorheen” wordt het verhaal verteld vanuit
verschillende personages. Bovenaan de hoofdstukken staat steeds vermeld wie het
ik-personage is in dat hoofdstuk en tevens waar het verhaal zich afspeelt: op
het eiland Tresco of in Cornwall. Je zit gelijk weer in het verhaal. De
schrijfster geeft geen korte samenvatting, maar door de gedachten van Leia, door
de gesprekken aan boord van het schip en het bezoek aan het kerkhof op het vasteland
waar hun voorouders liggen, geeft Jen Minkman in het begin van het boek een
terugblik waar het vorige deel over ging.
schetst ze een beeld van de samenleving in Cornwall. Hun ontdekkingsreis is
behoorlijk overweldigend. Gebouwen, vervoermiddelen en landschappen die hun
voorstellingsvermogen te boven gaan en daarnaast ontmoeten ze heel veel mensen
die in een totaal andere samenleving leven dan zij gewend zijn. Al deze
indrukken roepen nieuwe vragen op en hebben invloed op hun kijk op de
samenleving van Tresco.
direct opviel is dat ondanks dat de personages nu weten dat hun geloof
gebaseerd is op misverstanden, op onwaarheden, ze er toch onbewust aan blijven vasthouden.
Het is nu eenmaal lastig om oude gewoonten af te leren. Jen Minkman gaat in dit
deel verder met het verschil in wat een mens gelooft qua godsdienst. Op het
eiland waren er al twee geloven en het blijkt dat er op het vasteland nog ander
geloof is: het geloof in Jezus. Leia en Walt denken bij het verhaal dat Sonia,
de zus en raadgever van de president, hun vertelt over Jezus aan een verhaal
dat bij hen op het eiland wordt verteld: het verhaal over Jesse. Jesse was volgens
hun verhalen de verrader die Hoophavenaars ervan wilde overtuigen dat ze zonder
Annabel konden ontsnappen van Tresco, de man die beweerde op water te kunnen
lopen. Ze zijn verbijsterd dat een man die op hun eiland wordt beschouwd als
iemand die hoogverraad heeft gepleegd volgens hun geloof, aan de Overkant
aanbeden wordt.
tocht naar het verleden, maar ook een kijk in de toekomst – gunt ze ons een
inkijk in het leven van degenen die op Tresco zijn achterbleven. Hun worsteling
met de nasleep van de val van de muur, die het eiland decennialang in tweeën
had gesplitst en de wederopbouw van een samenleving waarin oost en west samengaan.
Waar vooroordelen heersen, maar ook mogelijkheden zijn voor een gezamenlijke
toekomst. Waar oude vriendschappen gebukt gaan onder de veranderingen en nieuwe
relaties tot stand komen door het wegvallen van grenzen.
Minkman weet verder goed weer te geven hoe het voor zowel de eilandbewoners die
thuisblijven, als voor degenen die de overtocht maken voelt dat het beeld dat
ze van de wereld hadden compleet veranderd is. Ze zijn hun houvast kwijt. Er
wordt dieper ingegaan op de nieuwe relatie tussen Leia en Walt, maar ook op het
eiland ontbloeit er onverwachts een liefde, die niemand (ook het personage in
eerste instantie niet) zag aankomen.
land achter het water” een intrigerend vervolg geschreven op “Het land van
voorheen”. Net als in het eerste deel is haar schrijfstijl pakkend. De
personages komen tot leven, en een aantal van hen – o.a. Sol, Ben en Alisa –
worden dieper uitgewerkt. Naast Walt en Leia vormen zij de hoofdvertellers van
dit boek. Door wederom gebruik te maken van deze verschillende perspectieven
ontstaat er ook nu weer een rijkelijk geschakeerd verhaal.
Dit boek leest aangenaam en prettig en is een goed vervolg op het
eerste deel. Toch mist ik het “wauw” effect dat ik bij “Het boek van
voorheen” had.
overzicht en deze manier van vertellen zorgt er ook voor dat er geen
samenvatting van het eerste deel nodig is. De gedachtegangen van de personages
geven de lezer voldoende inkijk in de geschiedenis, zonder dat er van
tijdsperspectief gewisseld wordt. In dit tweede deel bouwt de schrijfster
verder op de maatschappelijke thema’s van geloof, macht, liefde, kracht,
verdeeldheid en heden/verleden.
Dit verhaal is ook spannend om te lezen, maar het verrassingseffect over
het geloof van de eilandbewoners dat het andere deel een zo sterk verhaal
maakte, is hier helaas niet aanwezig. Wel is het een goed en spannend verhaal
over hoe het leven er aan de Overkant uitziet, wat zij geloven, welke dreiging van
dit geloof uitgaat en hoe de bewoners van het eiland de draad van hun leven
weer moeten zien op te pakken, ondanks het ontstaan van de twee nieuwe
groeperingen die elkaar tegenwerken.
verrassende invalshoeken in zaten, zoals het geloof gebaseerd op de Star Wars
boeken zonder dat de New Exeters doorhadden dat het pure fictie betrof en
daarmee een sterk punt maakte m.b.t. ontstaan van geloof en de gevolgen
hiervan. Jen Minkman werkt dit thema ook in het tweede deel goed uit, maar het
heeft minder impact dan in het eerste boek. Wel laat ze heel goed zien dat
geloof, strijd om macht en vertrouwen een universeel thema zijn.
“De wereld achter het water” 3,5 sterren.
“Het land achter het water” is dan ook een boek dat vlot leest, spannend is en
stof tot nadenken geeft. Doordat het minder originele invalshoeken heeft,
krijgt deel twee van mij een 3,5 sterren.
en Lisette – Recensenten De Perfecte Buren