‘Het oog van de orkaan’ – Edwin Winkels

historische roman
Uitgeverij Brandt
9789492037343
paperback
pagina’s: 352
mei 2016
aan Uitgeverij Brandt voor dit recensie-exemplaar.
(1962) woont en werkt sinds 1988 in Barcelona. Na dertig jaar in de
journalistiek voor talloze media uit Spanje en Nederland te hebben
gewerkt, legt hij zich na een vijftal non-fictieboeken nu toe op
het schrijven van romans. Winkels debuteerde in 2013 met Welkom Thuis, waarover Matthijs
van Nieuwkerk zei: ‘Wat een boek! Het lef dat ook Tommy Wieringa
heeft. Een modern, zwart sprookje in een klip-en-klare
stijl.’ In 2014 verscheen Haar
laatste vlucht, waarvan in 2016 ook een Spaanse editie werd gelanceerd.
In mei 2016 verscheen de historische roman ‘Het oog van de orkaan’ en in juni
2016 ‘Johan Cruijff in Barcelona’.
bootreis vanuit Europa in Louisiana. Daar nestelt zij zich met tientallen
lotgenoten op ‘het laatste eiland’ in de delta van de Mississippi, ver van de
stad en de slavenplantages. De immigranten zonderen zich af in hun nieuwe
wereld en houden zich in leven met pelsjacht en visserij. Maar ook in hun
afgelegen nederzetting tussen de moerassen ontkomen ze niet aan oorlogen,
overstromingen, rassenconflicten en orkanen. Enkele jongeren trekken naar het
losbandige New Orleans, gelokt door de verleidingen van de vrije slavinnen, de
stoomboten en de gokzalen. De meerderheid houdt het isolement twee eeuwen lang
in stand. Tot de zwaarste orkaan ooit zich meldt. In hun eigen land
was het alleen maar armoede, ziektes en vroegsterfte. De ouders van Isidro
besloten een betere kans voor hun kinderen te creëren en maakten de grote
oversteek. Eenmaal aangekomen in het zuiden van de Verenigde Staten treffen hen de armoede en manier van leven daar.
De trotse familie Serpas komt tot de conclusie dat ze ook hier onderaan de
rangorde staan en trekt verder de delta in, weg van de grote stad New Orleans met
alle verleidingen en gevaren. Wanneer ze in het gebied Terre-aux-Boeufs komen
vinden ze hun plek. Afgelegen en vruchtbaar. Hier gaan ze zich settelen. Door
hard te werken en de natuur te trotseren komen ze een heel eind. Trots op hun
familiegeschiedenis vertelt Isidro dit verhaal aan zijn kleinzoon Amaro. De
binding met het thuisland is altijd gebleven en Isidro heeft altijd heimwee
gehouden. Dat komt ook omdat ze als Isleños altijd buitenstaanders zullen zijn, vrije slaven, vrije boeren.
Toch weet deze familie dit stigma te trotseren en blijven ze met de andere
Europese immigranten op zichzelf. Met Isidro als groot boegbeeld voor de
familie voor de generaties die volgen.
hete zomers, de jacht en het harde werken in de Bayou zijn inmiddels een tweede
natuur voor de Serpas familie en ze kunnen zich prima redden. Maar Moeder
Natuur heeft in deze streek vaak andere plannen en de macht van de Mississippi
is enorm. Het kostbare bewerkte land waar ze van kunnen leven is geregeld in
gevaar. Volledig zelfredzaam en zich aanpassend op wat de natuur voor hen in
petto heeft, weten ze zich generaties lang staande te houden. Een veerkrachtige
enclave van emigranten die hun eigen identiteit koesteren en bewaken. Toch kan
niet iedereen de verleiding van de grote stad weerstaan, de familie krijgt te
maken met verdriet en teleurstelling.
je het boek openslaat zie je een soort stamboomoverzicht. Het beslaat de
periode 1750-1950 waarin tien generaties van de familie Serpas (over)leven in
de Mississippidelta. Vier delen maken dat het boek overzichtelijk leest en
geven telkens een kenmerkende gebeurtenis aan. Met titels als: Moeras, Oorlog,
Vloed en Orkaan weet je ongeveer wat die zal zijn maar er is zoveel meer.
vertelt het verhaal van een emigrantenfamilie die de Amerikaanse droom
nastreeft. Levendig en ontzettend gedetailleerd beschreven maak je kennis met
de familie Serpas. Hun start en verdere leven in de omgeving van het door
muggen en alligators doordrenkte moeras is bijna tastbaar. Frustratie en
aanpassing, acceptatie en afstand. Alles wat de familie op haar pad krijgt
lijkt wel een uitdaging. Gevolgd door periodes van armoede en tegenslag maar
altijd die trots en het overlevingsinstinct. Dat is hen met de paplepel
ingegoten, een tweede natuur. De (klein)kinderen weten niet beter, ook zij
groeien op in de Bayou en krijgen de familiegeschiedenis mee. Iedereen draagt
zijn steentje bij, niemand hoeft honger te lijden. De elementen van de natuur
blijven een uitdaging, telkens weer is het een kwestie van aanpassen en
meeveren. Het is een hard leven.
beschrijft de generaties en gebeurtenissen van de familie in een vloeiende en
prachtige schrijfstijl. Hij neemt je aan de hand en je begeeft je als lezer in
het benauwde moeras, je voelt de bedompte wind en je ruikt het water van de
Mississippi. De strategische plek waar de familie woont is van essentieel
belang voor de regio en dus zijn er kapers op de kust. De familie is generaties
lang volhardend en onwrikbaar, maar ook zij zijn maar mensen en hebben hun
grenzen. Het menselijke aspect dat Winkels van zo dichtbij weet te benaderen
maakt dat je betrokken raakt. En dat het hele boek lang! Politieke
ontwikkelingen in de periode van Lincoln, de slavernij, het opdringende water,
handel, geld, prostitutie, gokken en nog veel meer maken dat er altijd wel iets
speelt in de omgeving van New Orleans. De mythes en verhalen die in die regio
rondgingen, heeft Winkels naadloos in het verhaal weten te weven. De onderlinge
familieverhoudingen, de relaties en de hiërarchie zijn bijzonder mooi en heel
klein gehouden. Waar klein groot in kan zijn. Het raakt je.
de jaren ontwikkelen zowel de regio zich als de familie. Ze hebben geen keuze.
Maar in sommige dingen geven ze niet toe. De bloeiende handel, de broeierige
sfeer, de vele bevolkingsgroepen en de wetten die naar het leven worden
aangepast. Dát is New Orleans en dat is precies wat de Serpas familie van haar voordeur
probeert te weren. Het is een smeltkroes van culturen, rassen, nationaliteiten,
goed en slecht, arm en rijk. Er zijn meer donkere mensen dan blanken in de
stad, er is voodoo waar men bang voor is. De criminaliteit is hoog en Isidro is
voornemens niet vaker in de stad te komen dan strikt noodzakelijk. Maar het lot
beschikt anders. Wanneer Oorlog het pad kruist van de familie is er verdriet.
Wanneer de rijken denken de Mississippi de baas te kunnen, is er ongeloof.
Wanneer een orkaan aan land komt is er verbazing. Hun weerbarstigheid lijkt
aangeboren, hun lef bewonderenswaardig. De familie Serpas is een te bewonderen
groep mensen die weet wat overleven inhoudt. Maar wanneer de jongste generatie,
na alles wat hun (voor)ouders hebben meegemaakt, te maken krijgt met de menselijke
invloed op het gebied is het nog maar de vraag of ze daartegen bestand zullen
zijn. De corruptie is oppermachtig, hun bron van inkomsten wordt bedreigd. Wat
heeft de familie nog aan vechtlust over?
waanzinnig mooie cover is kenmerkend voor de regio. Hij past naadloos in het
verhaal en zal eenieder aanspreken als het over de machtige Mississippi gaat.
Isidro, Amaro, Lorenzo, Lucas en hun familie vertellen hun verhaal. Het zijn
innemende en hardwerkende mensen met hun goede en slechte beslissingen. Wat hen
bindt is de liefde voor de familie en haar geschiedenis, hun roots en het
(steeds weer) opbouwen van een leven in dit weerbarstige gebied. Levend van de
visserij, suikerriet, de pelsjacht of meloenen, het maakt niet uit. Je loopt
met de familie mee, generaties lang. Je maakt kennis met de (klein)kinderen van
Isidro en ondergaat met hen de uitdagingen die hun pad kruisen. Ze weten wat
het is om te overleven, om hard te werken. De ontwikkeling en exploitatie van
het gebied zorgen voor een continue strijd. Het boek staat boordevol
verhaallijnen en deze zijn prachtig uitgewerkt. Door een keer te googelen kom
je veel zaken tegen die echt gebeurd zijn en dat maakt het allemaal zoveel meer
écht. Je komt eigenlijk ogen te kort. Iedere generatie heeft te maken met lief
en leed én met Moeder Natuur. De antipathie tegen het stadse leven is iets dat als
een rode draad door het verhaal van de familie heenloopt. Maar ze blijven Isleños, in hart en nieren. Prachtig!
dikke sterren!