‘Een vlaag van waanzin’ – Corine Hartman

Gepubliceerd 21 maart 2016

Genre: literaire thriller

Uitgever: Cargo

ISBN: 9789023496199

Uitvoering: paperback

Aantal pagina’s: 304

Uitgave: februari 2016

Met dank aan Uitgeverij Cargo voor deze
recensie exemplaren.

Gelezen door Charles Kuijpers,
Melissa Skaye en Patrice van Trigt (Team DPB).

‘Ik
zou alles, alles voor haar doen, altijd, ze hoeft maar een kik te geven en ik
ren voor haar. Het kan niet waar zijn dat ze zomaar zegt: ik ga bij je weg. Het
mag niet. Alles zal ik uit de kast halen om dat te voorkomen. Alles.’

Voor
de buitenwereld vormen ze een perfect gezin: Anthonie en Romée van Baerle en
hun drie kinderen. Ze wonen in een villa met zwembad. Hij is een succesvolle
ondernemer, zij een toegewijde yogalerares. Maar dan krijgt Anthonie van zijn
vrouw te horen dat ze hem gaat verlaten. Romée is verliefd op een ander en wil
een tijdje op zichzelf gaan wonen om afstand te nemen. Die nacht vermoordt
Anthonie zijn vrouw. Dit is zijn verhaal. En het hare.

Cover

Melissa; Het omslag van Een vlaag van waanzin is vrij eenvoudig en daarom des te
opvallender. Vogels komen veelvuldig terug in het verhaal, het roodborstje in
een oud schrift van Anthonie. De oranje letters passen bij het vogeltje en de
lichte achtergrond. Ik vind het mooi. Een dikke 8,5.

Charles; De
cover van het boek is eenvoudig en daardoor krachtig. Op een witte achtergrond
staat de naam van de schrijfster in forse maar niet zwaar aangezette zwarte
letters bovenaan.

Daaronder is een dood roodborstje te zien. En
weer daaronder is de titel te lezen in grote oranje kapitalen, in nagenoeg
dezelfde kleur als de borst van het vogeltje.

Aanvankelijk is de betekenis van de cover een
raadsel doch dat wordt ver in het verhaal duidelijk. En het blijkt direct op
een element uit het verhaal te slaan. De cover krijgt een 8.

Patrice; De cover is mooi vanwege de eenvoud. In het
verhaal wordt duidelijk waarom voor dit ontwerp is gekozen. De kleuren zijn
mooi en krachtig, het vogeltje heeft eenzelfde kleurstelling als de letters. Het is een
uitnodigende cover om het boek uit de schappen te nemen. Een dikke 9 voor deze
coverkeuze.

Samenvatting van het verhaal

Charles; Anthonie
(Ton) en Romée van Baerle leiden met hun kinderen Thijmen en de tweeling Ciara
en Chloë een mooi en gelukkig leven. Hij is directeur/eigenaar van een
reclamebureau en zij is yogalerares. Anthonie is bijna manisch gebiologeerd
door vogels en daarnaast verdrinkt hij bij tijd en wijle in filosofische
boeken. Onder meer Plato maakt zijn opwachting, bepaaldelijk geen lichte kost.
Dan ontstaan er barstjes in hun geluk. Het reclamebureau kampt met tegenslagen
met financiële gevolgen.

Melissa; In ‘Een vlaag van
waanzin’ draait het om het gezin van Baerle: Anthonie, Romée en hun drie
kinderen: Thijmen (14) en de tweeling Chloë en Ciara (11). Een gelukkig gezin,
met de nodige ups en downs die in elk gezin kunnen voorkomen. Toch zijn er ook
zorgen. Het reclamebureau van Anthonie heeft het door de crisis zwaar, er komen
amper nieuwe opdrachten binnen.

Patrice; Ze hebben het
toch maar goed voor elkaar. Romée en Anthonie staan voor de buitenwereld als
stabiel en fortuinlijk gezin te boek. Niets wat hen in de weg ligt, zowel qua
carrières als gezin. Toch sluimert er iets, Anthonie zondert zich steeds vaker
af, isoleert zich van het gezin.

Charles; Tegelijkertijd ontstaat spanning in
hun huwelijk als Jelle, de oude schoolvriend van Romée, in beeld komt. Anthonie
zondert zich steeds meer af, wordt achterdochtig en windt zich zelfs op als
zijn broer Stijn, een vrijgevochten levensgenieter en daarmee een tegenpool van
Anthonie, op een familiefeestje onschuldig flirt met Romée. Zijn zus Vivianne,
die de scheepswerf van hun dementerende vader heeft overgenomen, is daar
getuige van en probeert de zaak te sussen.

Melissa; Daarover praat hij niet met zijn vrouw. Anthonie’s vader is
beginnend dementerend. De relatie tussen vader en zoon loopt niet soepel, dit
heeft te maken met Anthonie’s jeugd. Het is vooral Romée die zorg draagt voor
haar schoonvader. De broer van Anthonie, Stijn, is een losbol. Snuift eens een
lijntje, vriendin hier en vriendin daar. Neemt het leven niet zo nauw, de
gezondheid van zijn broer ook niet. (Dan denk ik even aan wat hij flikt als de
broers samen weg zijn, maar ik niet wil verraden.) Stijn wil een film maken
over dementie en dan met zijn vader in de hoofdrol.

Patrice; Zorgen om zijn werk
nekken hem, hij maakt zich grote zorgen. In plaats van hier met zijn vrouw over
te praten, te zoeken naar een oplossing, trekt hij zich steeds meer terug. En
ja, dan komt Romée op een school reünie een oude liefde tegen die de nodige
gevoelens bij haar oproept en dat is wederzijds. Wat volgt is zijn de eerste
stapjes richting de ondergang van het gezin, het wordt nooit meer hetzelfde.

Charles; De kwestie waait over en Anthonie en
Stijn gaan samen een weekend op pad. Als ze terugkomen vindt een vervelend
ongeluk plaats in de straat waar Anthonie en Romée wonen.

De verhouding tussen hen bekoelt steeds meer
en met frisse tegenzin bezoekt Anthonie samen met Romée de relatietherapeut
Jan-Jaap Prinsen. Een regelmatig terugkerende gedachte bij de echtelieden is
dan: “we houden een illusie in stand.” En de ontmoeting met de mysterieuze Luuk
brengt Romée uit haar evenwicht dat ze echter snel hervindt.

Niet veel later slaan plotsklaps de stoppen
door bij Anthonie. Er voltrekt zich een vreselijk drama……

Melissa; Als Romée op een reünie haar
oude vlam Jelle tegenkomt, merkt ze dat ze nog steeds gevoelens voor hem heeft.
Dat is andersom net zo. Jelle wil graag contact, Romée denkt daar veel over na.
Anthonie merkt dat er iets is, maar trekt zich steeds meer terug in zijn eigen
wereld, hij wordt achterdochtig en het huwelijk wordt steeds slechter. Ook de
zorg betreffende zijn reclamebureau en zijn vader, drukken zwaar op hem. Die
ene sigaret per dag worden er al snel meer, de drank wordt ook heel gemakkelijk
gedronken. Er zijn signalen, Anthonie weet dat zelf heel goed, ook wat drank
met je geest kan doen.

Het stel leeft langs elkaar heen, als
er al over wordt gesproken is dat met Stijn of zus Vivianne. Want ook die
merken de huwelijkscrisis op.

Patrice;
Een
aanloop naar een definitieve ontknoping is onvermijdelijk. Zowel Anthonie als
Romée zal moeilijke beslissingen moeten nemen na al zoveel jaren samen te zijn
geweest. Alsof dát de dreun is die Anthonie nodig had om te zien dat hij dreigt
te gaan verliezen wat hem zo lief is en hem wakker schudt. Vervolgens raakt
niet Romée maar hij volledig de controle over zichzelf en de situatie kwijt.
Romée geeft aan niet langer de schone schijn op te willen houden. De bom barst
in het voormalig zo gelukkige gezin met desastreuze gevolgen.

Melissa; Er is een alarmsignaal, maar
daar wordt niets mee gedaan. Dat is goed beschreven, want al is dat signaal
(altijd achteraf) heel duidelijk, op dat moment lijkt het niet meer dan een
emotionele fout. Als lezer hoor je de bellen natuurlijk wel hard rinkelen.

Met Kerst zegt Romée tegen Anthonie dat
ze dit leven samen met hem niet meer trekt. Ze wil na de feestdagen vertrekken,
afstand nemen, want ze houden een illusie in stand. Wat volgt is een vlaag van
waanzin, een familiedrama, met alle gevolgen van dien.

Conclusie

Charles;
Het
nieuwe boek van Corine Hartman draagt de titel “Een vlaag van waanzin” en wordt
op de cover een literaire thriller genoemd. Wat direct opvalt is de ondertitel
“Een op waarheid geïnspireerd familiedrama”. Deze zinsnede is zowel taalkundig
als inhoudelijk enigszins opmerkelijk. Laat haar maar eens goed tot u doordringen.

De proloog is cursief gedrukt en beschrijft
een heftige scène waarin iemand zowel feitelijk als figuurlijk vastzit. Daarmee
lijkt de spanning geschapen. In het boek staan tussen de “gewone” hoofdstukken
door korte cursief gedrukte hoofdstukken waarin de gedachtewereld van een der
hoofdpersonen wordt beschreven. Opvalt dat deze hoofdstukken veelal iets voor
de muziek uit lopen. Het zijn zgn. flashforwards, die de lezer nieuwsgierig
maken en een betrokken gevoel geven.

Melissa; De flashforwards in Een vlaag van waanzin zijn de gedachten
van Anthonie. Het begint ermee, dat trekt je het verhaal in. Voor een moment
wekte de cursieve tekst enige onduidelijkheid door de vier maanden die ertussen
zitten, later was die verwarring er niet meer. De flashforwards werken toe naar
het moment waar het in dit verhaal om draait. Het brengt geen spanning met zich
mee, je weet al waar het naartoe gaat, maar de manier waarop is
huiveringwekkend en geeft de titel een juiste lading mee.

Patrice; Hartman heeft een
vlotte pen waardoor het boek snel leest. Geen moeilijke dialogen of termen die
onduidelijkheid oproepen. Gezinsdrama’s zijn actueel en helaas geen
uitzondering meer. Hartman heeft daar op ingespeeld en dit thema gebruikt voor
dit verhaal. De aansprekende personages met hun dagelijkse sores zijn goed
neergezet. De emoties waarmee ze te maken krijgen hadden wat meer aangedikt
mogen worden, meer intens, het blijft vaak te veel op de vlakte gezien de
heftige ontwikkelingen. De tragiek is er wel, het is ook heftig wat er gebeurt
maar echt vernieuwend of origineel is het natuurlijk niet meer.

Charles; Corine Hartman heeft al vele
thrillers op haar naam staan. Zij heeft een toegankelijke en vloeiende
schrijfstijl waardoor het verhaal gemakkelijk leesbaar is. Ingewikkelde of vergezochte
metaforen komen nagenoeg niet voor. Bovendien is het boek vrijwel foutloos
hetgeen een compliment waard is.

Incidenteel lijkt de schrijfster even uit de
bocht te vliegen, zoals in de eerste zin van het eerste hoofdstuk:

“Het vieren
van een verjaardag, bedacht Anthonie, was misschien vooral een vorm van
ontkenning dat het leven eindig is.”

Wellicht is Anthonie door zijn liefde voor de
filosofie wat los van de grond gekomen, maar je zou hier toch in plaats van
“ontkenning” het woord “bevestiging” verwachten. Of toch niet? Dit soort
(onbedoelde?) raadseltjes die aanleiding tot langdurige overpeinzingen kunnen
geven, leidt de lezer te zeer af van het verhaal.

Melissa; Anthonie en Romée zijn goed
uitgewerkt. De kinderen leer ik een beetje kennen, maar toch blijven ze vaag.
Ze hebben hun bezigheden: school, opdrachten, sport, afspraken. Dat de kinderen
later in het verhaal verdriet hebben wordt beschreven, maar ik voel het niet
echt. Ik vergelijk het met mijn eigen kinderen: zouden die zo reageren na een
bepaald drama? Ook in de tijden daarna, de manier waarop hun leven volledig in
puin ligt? Natuurlijk is elk kind anders, maar ik wil hier niet verder op in
gaan om niets weg te geven.

Patrice; Het feit dat dit
verhaal is gebaseerd op een waargebeurd verhaal maakt het wel extra realistisch
en zuur. Hartman heeft gekozen voor een scenario dat veel lezers aanspreekt en
momenten van herkenning zal opleveren qua belevingswereld, namelijk een gezin
met zijn perikelen. Al valt dit
gezin in de bovenste regionen van de ‘gezinnenmarkt’, het is altijd lekker om
je te verliezen in de kommer en kwel van de rijken onder ons. En als er dan ook
nog eens wat spannends bij komt kijken is het helemaal goed. Wat opviel was dat
er geregeld nieuwe wendingen in het verhaal worden geïntroduceerd en dat die
daarna geen vervolg vinden. M.a.w. het zijn geen functionele wendingen die het
verhaal ten goede komen, het is informatie meer niet.

Charles; Ook op bladzijde 34 is een zweverige
zin te lezen:

“Te beseffen
dat haar gedachten het resultaat zijn van een wisselwerking tussen oneindige,
individuele krachten.”

Dit vergt wel veel van de lezer die wil
begrijpen wat hij leest.

Deze voorbeelden zijn evenwel zeker niet
symptomatisch voor het boek. Integendeel, de lezer wordt verder in de watten
gelegd. Het verhaal is niet complex en daardoor ook voor een luie lezer zeer
verteerbaar.

Melissa; Er wordt veel nagedacht. Over
het heden, het leven, gezin, carrière en het verleden. Soms te veel omdat al
dat overpeinzen wat saai wordt. Dit is persoonlijk, ik ben een thrillerlezer en
zit graag op het puntje van mijn stoel. Door verschillende oogpunten las ik
soms vrijwel hetzelfde en dat zag ik als herhaling. Ik wil geen dingen
weggeven, maar soms dacht ik: heeft wat ik nu lees nut voor het plot? De hond
bijvoorbeeld, waarom?

Ik
houd van verrassingen, word graag op een verkeerd been gezet. Dat Romée een
geheim bleek te hebben, bezorgde mij een spanningskriebel. Ik wilde dolgraag
weten wat dat geheim was. Ik kan het niet benoemen, dan zou ik van alles
weggeven, maar ik had daar graag wat meer over gelezen, het echt meegemaakt, in
plaats van achteraf te lezen. Romée krijgt te maken met dat geheim, er komt
iemand in haar leven, en dat heeft een zeer goede reden. Ik had op die
ontmoeting gehoopt, had erbij willen zijn, had ook graag een reactie gezien
betreffende de mail die Romée had gestuurd.

Beoordeling

Charles;
Echt
spannend is het echter niet. Het is dan ook twijfelachtig of de aanduiding
“literaire thriller” terecht is. Over de louter marketingtechnische toevoeging
“literaire” is al veel geschreven. Het wordt tijd dat de uitgevers daarmee
stoppen, het voegt niets toe behalve ongerechtvaardigde verwachtingen over een
hoog literair gehalte. Laat Connie Palmen het maar niet horen!

Melissa;
Hartman heeft een vlotte pen, geen heel moeilijk taalgebruik. Wat ik wel iets
lastig vond is dialoog van meer personen in een zin, in plaats van een nieuwe
regel. Op die manier was het even goed opletten wie wat zei. Het idee achter
dit verhaal is fascinerend, wat Anthonie drijft wordt met één zin, (wat zijn
mantra wordt) heel duidelijk. Romée kruipt (zeer begrijpelijk) weg, maar dat is
nu juist het punt: ze mág niet weg. Dat was een regelrechte duik in het hoofd
van Anthonie.

Patrice; Ondanks dat het een
lekker geschreven boek is heeft deze lezer twijfel bij de genrekeuze, in dit
geval literaire thriller. Dat literaire laten we even in het midden maar een
thriller is het boek mijns inziens
niet. Het is eerder een roman met zo nu en dan een opwerping tot spanning die
vervolgens niet tot ontwikkeling komt. Erg is dat niet, ware het niet dat de
genrekeuze en het onderwerp wel verwachtingen oproepen die gevoelsmatig dus
niet worden waargemaakt. Jammer? Ja en nee.

Charles; Tot slot: onduidelijk blijft wat de
toegevoegde waarde is van het herhaaldelijk gebruik van een schuttingwoord dat
in vroeger tijden de afkorting van de Katholieke Universiteit Brabant was. Dat
gebeurt in een kort stuk van het verhaal. In de ogen van sommige (of meer dan
sommige?) lezers is dit niet functioneel.

“Een vlaag van waanzin” is een lezenswaardige
roman met een vleugje spanning en vooral veel drama.

Het boek verdient drie sterren, gewoon goed
dus!

Melissa; Een mening is ontzettend
persoonlijk. Corine Hartman behoeft geen introductie meer, de thrillerlezer
weet inmiddels verdomd goed wie deze auteur is. Hartman heeft nooit beweerd dat
het harde actie zou zijn, meer onderhuidse spanning, en dat klopt. Maar zoals
eerder gezegd houd ik van spannende thrillers, minder van een psychologische
roman. Dat is Een vlaag van waanzin
in mijn optiek, ook al staat er op de voorkant van het boek dat het een
literaire thriller is. Aangrijpend is Een
vlaag van waanzin zeker. Er kan iets bij mensen knappen, de angst om de
angst verlaten te worden. Hartman beschrijft het op een (soms poëtische) manier
waardoor ik denk: het kan ons allemaal overkomen, al roep je nog zo hard van
niet. Juist door Anthonie neer te zetten als een wat saaie man die eigenlijk
geen vlieg kwaad doet, komt het des te harder binnen.

(Spanning 2,5, plot 3,5, leesplezier 3, schrijfstijl 3,5,
originaliteit 4, psychologie 4)

Totaal: 3,5 sterren

Patrice;
Hartman
heeft met ‘Een vlaag van waanzin’ een goed te lezen verhaal neergezet dat wel.
Het zal veel lezers aanspreken en het leesplezier, gezien het onderwerp een
vreemde woordkeuze, is goed vertegenwoordigd. Het doet denken aan het genre
waar Noort, Vermeer en Verhoef hun lezers vinden en daar is een groot
leespubliek voor te vinden. Maar spannend, zoals een echte thriller behoort te
zijn? Nee, helaas. Gezien de laatste leeservaring met het werk van Hartman,
‘Doodskopvlinder’ (i.s.m. Tomas Ross) lag het verwachtingspatroon misschien ook
wel heel erg hoog, dat zou kunnen meespelen t.a.v. dit verhaal.

Neemt niet weg dat er een aantal
prettige leesuren met dit boek zijn doorgebracht en daarom verdient dit dan ook
drie sterren (wat een goed boek betekent!)