Groepsrecensie “Mijn vader was een NSB´er” – Elmer den Braber

Gepubliceerd 28 januari 2015

Genre; Roman

Uitgever; De Spion

ISBN;9789082100617

Uitvoering; paperback

Uitgave; november 2014

Weesp, mei 1945.

De vader van de
17-jarige Elsa Aaldering is na zijn arrestatie onder onopgehelderde
omstandigheden in het voormalige SS-concentratiekamp Vught om het leven
gekomen. Bovendien is Elsa het contact met haar hartsvriendin Anna volledig
kwijtgeraakt.

Het gezin Aaldering
blijft ontredderd achter, maar ondanks alles lukt het Elsa elders een nieuw
leven op te bouwen met haar man Willem. Het geluk kent echter een hoge prijs:
ze moet het verleden doodzwijgen.

Nu, vele jaren later
en in de herfst van haar leven, houdt Elsa op een gewone maar prachtige
zondagmiddag een familiefeestje. Ze beseft dat dit haar laatste kans is om de
waarheid over haar ‘foute’ vader te onthullen.

Mijn vader was een
NSB’er is een adembenemende zoektocht langs de oevers van de waarheid en neemt
de lezer mee in een stroomversnelling tussen heden, verleden en alles dat
daarin wordt meegesleurd. Bovenal is het een spannend verhaal vol
tegenstrijdige emoties over vriendschap, verraad en onmogelijke keuzes – de
strijd van Elsa geeft een stem aan de zwaarbeladen erfenis van ruim 1 miljoen
Nederlanders.

“Sommige
kinderen van NSB’ers leefden in en na de oorlog in een hel.

Op het leven van een
van hen baseerde Elmer den Braber deze roman.

Zeer de moeite van
het lezen waard.”

Ad van Liempt –
journalist, auteur & historicus. Bedenker van de succesvolle TV
documentaire reeks ‘Andere Tijden’

“Prachtig
beeldend verhaal dat je niet meer loslaat.

Wat zou jij hebben
gedaan?”

Emile Ratelband –
ondernemer en mediapersoonlijkheid

(zijn
familiegeschiedenis is één van de vier waargebeurde verhalen achterin dit boek)

“Ontegenzeggelijk
een hele bijzondere roman.”

Maarten van Rossem –
historicus ¬en schreef het voorwoord voor dit boek

Elmer den Braber
(Eindhoven, 1981) heeft zijn passie voor taal, geschiedenis en bijzondere
verhalen samengebracht in zijn debuutroman “Mijn vader was een NSB’er”. Eerder
schreef hij korte verhalen waaronder ‘Het sprookje van Eindhoven’.

Lezers;
Charles, Chester, Brigitta, Bianca, Willemine en Patrice

Groepsrecensie
is samengesteld door Patrice (Team DPB)

Dank aan
Uitgeverij De Spion voor het beschikbaar stellen van recensie-exemplaren!

Cover;

Brigitta; De cover laat een oude
man in een jeep zien, kennelijk is hij opgepakt, hij kijkt beschamend (?) naar
beneden. Een jonge roodharige vrouw die er wanhopig achteraan wil, wordt
tegengehouden door een 3e man in blauw uniform. Dit tafereel speelt zich af midden
in een weiland. Ik geef de cover een 7.

Charles; De cover geeft een gebeurtenis uit het verhaal weer. Het plaatje lijkt nogal geacteerd
in scène gezet te zijn en oogt niet volwassen mede door de kleurstelling.
Daardoor krijgt de lezer vooraf wellicht de indruk dat het zou gaan om een
jeugdboek of een YA. Dat is “Mijn vader was een NSB-er” echter zeker niet.

Bianca; De cover vind ik erg goed bij het boek passen. Tijdens het
lezen had ik op een gegeven moment ‘beeld’ bij het verhaal. De cover krijgt van
mij een 8.

Willemine;
Cover én de titel spreken mij niet echt aan. Als ik het boek in de winkel
gezien zou hebben, zou ik het echt niet gekocht hebben.

Chester; De
cover laat in combinatie met de titel ‘Mijn vader was een NSB’er’ weinig te
raden over. Er staat een legerjeep op afgebeeld, met daarin een burger en twee
soldaten. Achter de jeep wordt een jongedame tegengehouden door een andere
soldaat. Ze reikt wanhopig haar handen uit naar de meneer (waarschijnlijk de
vader uit de titel) in de jeep. De cover doet vermoeden dat er een verfilming
is van het verhaal. De afbeelding ondersteunt onomwonden de titel, maar het
spreekt mij niet direct aan. Ook al is het een roman, bij een dergelijke titel
zou je meer iets realistischers verwachten. Een archieffoto zoals er
verscheidene van achterin het boek staan, bijvoorbeeld. Ik geef de cover een 6.

Patrice; De
cover geeft een hartverscheurende scene uit het verhaal weer. Als je goed kijkt
en de titel in je opneemt is het niet moeilijk te raden wat het voorstelt. De
kleurstelling doet wat ouderwets aan, iets wat prima past in de tijd waarin het
verhaal zich afspeelt. De foto was waarschijnlijk beter tot zijn recht gekomen
in sepia of zwart/wit. Een 7.

Samenvatting van het verhaal;

Charles;
Elsa Aaldering torst haar hele leven een meervoudig geheim met zich mee. In de
Tweede Wereldoorlog die uitbrak toen ze twaalf jaar was, heeft ze traumatische
gebeurtenissen meegemaakt die ze niet (alle) heeft kunnen delen met haar
broers, kinderen en kleinkinderen. Uit de titel van het boek “Mijn vader was
een NSB-er” van Elmer den Braber is duidelijk wat één van die geheimen was.
Maar er was meer. Elsa heeft in de oorlog haar vader veel geholpen in diens
kruidenierszaak in Weesp waar veel Duitse bezetters tot de vaste klanten
behoorden. Zo leerde ze de charmante officier Helmut Schinkel kennen. Diens
hulp kon ze inroepen toen haar hartsvriendin Anna de Korver in de problemen
kwam. Maar meester De Bruijn, een van de beeldbepalende mensen in haar jonge
leven, kon ze niet redden. En tegen het einde van de oorlog probeerden NSB-ers
en hun gezinnen hun hachje te redden hetgeen niet altijd van een leien dakje
ging.

Patrice; Het
verhaal van Elsa laat zien hoe zwaar de emotionele bagage is van het opgroeien
in de oorlog. Het dragen van de gevolgen van keuzes die niet de jouwe waren.
Zelfs na zoveel jaren is de druk enorm en Elsa besluit om schoon schip te
maken. Op een mooie dag is haar gezin bijeen en ze geeft aan haar volledige
verhaal te willen doen. Haar kinderen weten wel iets van die tijd maar willen
er niet aan. Ook zij, maar vooral de oudste zoon, hebben de gevolgen aan den
lijve ondervonden hoe het voelt om een ´foute opa´ te hebben gehad, oftewel een
NSB´er. Toch besluit Elsa om, nu ze nog leeft, alles wat zij zich kan
herinneren te delen met haar (klein)kinderen. Wanneer ze aan het vertellen gaat
wordt al snel duidelijk hoe de situatie was.

Chester;
Elsa Aaldering is 12 jaar oud als de Tweede Wereldoorlog begint. Ze groeit op
in Weesp waar de Duitse bezetter ook prominent aanwezig is. Samen met haar
beste vriendin Anna ervaart ze dat het leven in eerste instantie gewoon door
blijft gaan, maar beetje bij beetje wordt de overheersing steeds duidelijker
zichtbaar. Er breekt een tijd aan waarin fundamentele keuzes gemaakt dienen te
worden. De scheidslijn tussen ‘goed’ en ‘fout’ was nog nooit zo vaag.

Willemine;
Mijn vader was een NSB’er” wordt verteld vanuit de ogen van Elsa. Elsa – nu
moeder en oma – vertelt na de dood van haar man haar leven als kind tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Vele gebeurtenissen beleeft ze samen met haar
hartsvriendin Anna in Weesp. Ze genieten samen van de verhalen van hun meester;
ze vertrouwen elkaar geheimen toe, ze eten bij elkaar. Het zijn echt
hartsvriendinnen.

Bianca; Elsa
en Anna zijn twee hartsvriendinnen. Dan breekt de tweede wereldoorlog uit, en
wanneer de Duitsers ook in Weesp hun hoofdkwartier opzetten verandert er het
een en ander voor de plaatselijke bevolking. De Joden krijgen steeds minder
bewegingsvrijheid, maar ook jonge mannen die de leeftijd van 18 hebben bereikt
worden op de trein gezet naar Duitsland om daar te werken. De familie van Elsa
heeft het nog relatief goed tijdens de oorlog.

Brigitta; Elsa
Aaldering en Anna de Korver zijn hartsvriendinnen. Zij zitten bij elkaar in de
klas en delen lief en leed. Zij zijn zeer verontwaardigd wanneer hun geliefde
meester de Bruijn ineens niet meer op school verschijnt omdat Joodse mensen
geen les meer mogen geven. Zij missen zijn geweldige verhalen enorm en gaan op
onderzoek uit. Al snel merken zij de nare kanten van de oorlog. Wanneer Anna
dan ook nog verdwijnt is Elsa ten einde raad.

Patrice;
In Weesp was de bezetting door de Duitsers nog redelijk rustig. De razzia´s
zoals in Amsterdam vonden er niet plaats, wel werden alle Joodse stadsgenoten
op de trein gezet ´om in Amsterdam te gaan wonen´. Wisten zij toen veel…..
Samen met vriendinnetje Anna kon Elsa de wereld aan en samen maakten ze er het
beste van. Totdat aan het licht kwam welke keuzes bepaalde mensen hadden
gemaakt, waaronder ook haar vader. Haar gevoel voor rechtvaardigheid weegt
vervolgens enorm zwaar voor Elsa. Wat er gebeurd is komt niet overeen met haar
normen en waarden, die haar zijn bijgebracht door haar vader. Want wanneer maak
je een fout, bén je ´fout´? Is er in oorlog überhaupt sprake van ‘goed’ en
‘fout’? Het is ieder voor zich, tijd om na te denken is er vaak niet. Redden
wat er te redden valt.

Brigitta;
Elsa heeft 3 broers. Zij helpen vaak mee in de goedlopende kruideniers zaak van
hun vader. Wanneer blijkt dat haar 2 oudere broers misschien moeten gaan werken
in Duitsland probeert Elsa een plan te bedenken. Met alle gevolgen van dien…

Charles; In
de nadagen van haar leven wil Elsa, inmiddels weduwe van Willem, opening van
zaken geven over haar oorlogservaringen en –trauma’s tijdens een familiefeestje
waar haar broer en haar kinderen en kleinkinderen aanwezig zijn. Haar zoon Dirk
verzet zich op enigszins lijdelijke wijze tegen haar voornemen om het verhaal
te gaan vertellen. Waarom Dirk dat doet wordt pas tegen het einde van het
verhaal duidelijk, althans de lezer denkt dan te weten wat de achtergrond van
de opstelling van Dirk is geweest.

Bianca;
Tijdens een samenzijn met haar kinderen én kleinkinderen besluit Elsa dat het
tijd wordt om het grote geheim, dat zij al sinds haar jeugd met zich meedraagt
openbaar te maken. Haar vader heeft zich tijdens de bezetting van Weesp
aangesloten bij de NSB, dit alleen om ervoor te zorgen dat vooral zijn gezin de
oorlog zou overleven. Dat Elsa en al die andere NSB kinderen het niet makkelijk
hebben gehad tijdens en na de oorlog moge duidelijk zijn.

Chester;
Elsa is inmiddels oma als ze het zware besluit neemt om tijdens een
familiebijeenkomst het ware verhaal te vertellen over haar verleden. Ze neemt
haar kinderen en kleinkinderen mee terug naar haar jeugd en vertelt over hoe
zij tijdens de oorlog opgroeide. Meer in het bijzonder vertelt het verhaal over
de relatie die Elsa met haar vader heeft en de (noodgedwongen?) keuzes die haar
vader maakte, welke uiteindelijk een meedogenloze impact op de directe familie
en nazaten blijken te hebben. Niet iedereen zit er op te wachten dat Elsa haar
verhaal doet, haar oudste zoon Dirk in het bijzonder. De angst dat oude wonden
opengereten worden, is te groot. Maar het is haar laatste kans om het ware
verhaal te vertellen. Een verhaal over de onmogelijke vraag: wat doe je?

Patrice;
Elsa vertelt over het opgroeien in een oorlog, dat alles behalve
benijdenswaardig en gemakkelijk was. Al helemaal wanneer je in een hoek wordt
geduwd waar je gevoelsmatig niet thuishoort of waar je niet wilt zijn. Door de
keuzes die Elsa´s vader maakt krijgt zij hier als jonge tiener mee te maken.
Vader heeft een kruidenierszaak in hartje Weesp en doet wonderwel steeds betere
zaken in de oorlogstijd. Weesp is bezet door de Duitsers die hun boodschappen
doen in de winkel van Aaldering. Al snel heeft vader in de gaten hoe bepaalde
zaken geregeld worden in de oorlog en hij neemt een aantal beslissingen waar
zijn vrouw niet volledig achterstaat. Hij zet toch door, hij meent echt dat hij
de juiste keuzes maakt voor zijn gezin in deze uitzonderlijk moeilijke periode.
De grote man van het Duitse leger in Weesp, Helmut Schinkel, lijkt een ware
vriend in zware dagen en helpt het gezin aan klandizie. Hierdoor bloeit de zaak
verder op maar komt het moment van de onvermijdelijke confrontatie steeds
dichterbij. Ook voor Elsa, haar vriendschap met Anna wordt zwaar op de proef
gesteld. In het dorp is sprake van een gemengde samenstelling van religies. Op
school werkt Elsa´s lievelingsleraar De Bruijn. Van de een op de andere dag is
hij verdwenen, net zoals nagenoeg alle andere Joodse bewoners van Weesp. De
kinderen snappen er niets van, Elsa en Anna zijn getuige van hun vertrek en
zwaar onder de indruk van dit alles. Hun kinderlijke onschuld is kenmerkend en
vertederend. Wanneer Elsa vervolgens per ongeluk achter een groot geheim komt
ontstaat er een precaire situatie maar er kan niets aan worden veranderd. Het
is pompen of verzuipen. Totdat er dingen gebeuren die het daglicht niet kunnen
verdragen en Elsa in een gewetenswroeging komt.

Charles;
Niettemin vertelt Elsa haar verhaal waarbij de aanwezigen aan haar lippen
hangen. Het geeft een ontroerend beeld van de beleving door een jong meisje van
sommige verschrikkingen van de oorlog. De lezer voelt mee met de diepe
zielenroerselen die Elsa in die zware periode had. Medelijden met vader die het
beste voor zijn gezin lijkt te doen, wisselt af met weerzin tegen zijn handelwijze.

Brigitta; Het verhaal speelt zich
af in de huidige tijd. Elsa is inmiddels oma. Haar man Willem is 7 jaar geleden
overleden. Tijdens een familiefeestje met Elsa’s kinderen, kleinkinderen en
broer Evert-Jan realiseert Elsa zich dat dit wel eens de laatste keer kan zijn
dat zij kan vertellen over de oorlog met al zijn verschrikkingen. Dit was
immers verboden terrein in het huwelijk met Willem. Zij zijn direct na de
oorlog met elkaar getrouwd en wilden de oorlog achter zich laten. Wanneer Elsa
aangeeft dat ze haar verhaal wil doen hebben haar kinderen (en vooral haar
oudste zoon Dirk) hier moeite mee, ook zij hebben geleden onder het verleden
van hun opa. Elsa heeft in die tijd een dagboek bijgehouden waardoor ze haar
verhaal heel mooi terug kan halen. Het wordt een emotionele avond met grootse
onthullingen.

Willemine; De beide vaders behoren
tot andere ‘groepen’. Elsa’s vader zit bij de NSB, terwijl Anna’s familie juist
de joden probeert te helpen. De vader van Elsa is geen ‘’actieve‘’ NSB’er. Hij
heeft deze keuze gemaakt om zijn zoons te beschermen, zodat zij niet in
Duitsland hoefden te gaan werken.

Bianca; De vriendschap tussen Elsa en Anna wordt wreed verstoord. Anna
beschuldigt Elsa van verraad, haar vader is immers bij de NSB. Maar Elsa heeft
niks gedaan en moet toezien hoe haar vriendin en familie wordt afgevoerd in een
Duitse legertruck. Elsa gelooft ook niet dat vader er iets mee te maken heeft,
totdat ze verhaal gaat halen bij Helmut Schinkel. Die kan er immers voor zorgen
dat Anna en haar familie weer worden vrijgelaten….. Maar helaas kan hij ook
niks voor haar betekenen, wel zegt hij dat er goed voor Anna en haar familie
wordt gezorgd. En Elsa moet vooral haar vader bedanken voor zijn inzet. Elsa
twijfelt over de betrokkenheid van haar vader.

Willemine;
Op een dag worden Anna en haar familie verraden. Hoe en door wie blijft zeer
lang onduidelijk. Nu wordt het boek pas echt spannend en je komt er als lezer
achter dat het leven van de hele familie totaal zal veranderen. Het wordt
spannend: het einde van de oorlog is in zicht. We weten allemaal wat er met de
NSB’ers is gebeurd aan het einde van de oorlog. Hoe zal het verder gaan met het
gezin? Elmer beschrijft het laatste gedeelte van het boek beter dan het eerste
gedeelte, vind ik. De sfeer (spanning) van de oorlog is voelbaar.

Bianca;
Na de oorlog vlucht haar vader samen met Elsa naar Amsterdam, onderweg worden
ze tot twee keer toe staande gehouden. Bij de tweede controlepost doet Elsa
iets wat niemand voor mogelijk had gehouden, zelfs Elsa zelf niet.

Conclusie;

Charles; Elmer
den Braber heeft met zijn debuutroman een lezenswaardig boek geschreven dat een
mooi beeld geeft van de emoties van twee hartsvriendinnen als zij tijdens de
oorlog vele indringende gebeurtenissen meemaken.

Chester; Het idee achter ‘Mijn vader was een NSB’er’ is enorm
intrigerend. Een vraag die ik mezelf bij tijd en wijle weleens gesteld heb ‘wat
zou ik in zo’n situatie doen?’, kwam tijdens het lezen regelmatig weer boven.
Het verhaal daagt je uit om de verschillende perspectieven nader te analyseren.
‘Goed’ of ‘fout’ is, mijns inziens, in theorie eenvoudig te verdedigen, waar de
criteria beheersbaar zijn. In de praktijk gaat het evolutionaire grondbeginsel
‘overleven’ ermee aan de haal en wordt ‘goed’ of ‘fout’ een spel van variabelen
waar ‘interpretatie’ en ‘voortschrijdend inzicht’ de regels stellen. Elmer den
Braber weet met zijn perspectief van hoofdpersoon Elsa de lezer mee te nemen op
een ontdekkingstocht naar moraal versus lijfsbehoud. Een roman tegen een
(feitelijk) historische achtergrond. Hij beschrijft ware gebeurtenissen (de
knokploegen van de WA, de aanval op de joodse ijssalon Koco in Amsterdam, de
februari-stakingen, bijvoorbeeld) en kleurt deze in vanuit het perspectief van
een tijdsgenoot. Het laat je filosoferen over hoe het moet zijn geweest,
destijds, om dit ‘bewust’ mee te maken. Elsa blijkt een bijzonder pienter
meisje te zijn getuige haar, soms diepgaande, overpeinzingen, met het idealisme
dat je van een kind mag verwachten.

Willemine;
Een boek vol met emotie, spanning en onverwachte gebeurtenissen. Vooral aan het
eind van het boek komen er veel geheimen boven water. Als lezer ontdek je een
geheim, dat de familie niet weet en die de familie misschien ook wel nooit zal
weten: … afschuwelijk en indrukwekkend!

Charles; Het
verhaal is gemakkelijk leesbaar met korte hoofdstukken en kernachtige taal. De
“plot” (voor zover men daarvan kan spreken in een roman als deze) kent een paar
onverwachte originele wendingen. De karakters van vooral Elsa, haar vader en
Anna worden mooi neergezet, en de situatieschetsen kunnen de toets der kritiek
goed doorstaan.

Chester; Als
je het verhaal volledig gelezen hebt, is de gehanteerde opbouw in
‘retroperspectief’ best logisch, maar om lekker in het verhaal te komen is het,
vooral in het begin, te gefragmenteerd. Gaat het over het meisje? Over de oude
vrouw op de familiebijeenkomst? Wie is die Dirk precies? De vertelling wat de
kern van het verhaal vormt, start pas op pagina 65. Uiteindelijk worden alle
verhoudingen duidelijk, maar het heeft wat tijd nodig om op te starten. Het
schokkende aantal taal-/schrijf- en drukfouten draagt hier helaas niet positief
aan bij. Het frustreert een oplettende lezer in zijn flow. Het nawoord van de
uitgever aangaande de samenstelling van het boek is dan extra wrang en licht
pijnlijk te noemen (zeker omdat in die tekst zeker twee komma’s ontbreken). Een
stevige revisie en redactionele evaluatie lijkt mij dan ook noodzakelijk. Maar
het gaat (uiteindelijk) om het verhaal en het verhaal alleen. Zoals gezegd is
het idee intrigerend. De relatie tussen Elsa en haar beste vriendin Anna,
alsmede de relatie tussen Elsa en haar vader worden vrij nauwkeurig uitgediept.
Het beeld is helder en je kunt je goed inleven in de onderlinge verhoudingen.

Patrice; De
cover is veelzeggend op een cruciaal moment in het verhaal. Wetende hoe deze
tot stand is gekomen is deze keuze volkomen te begrijpen. Ondersteund door mooi
fotomateriaal en de getuigenissen die verder in het boek zijn verwerkt, is het
een levensecht relaas geworden dat schrijnend genoeg nog dagelijks, ergens op
de wereld, plaatsvindt. Er is altijd ergens wel iemand die te maken heeft met
nagenoeg dezelfde dilemma’s en overlevingsdrang. Die zijn namelijk uniform in
een oorlogssituatie. Wanneer maak je de beste keuzes? Wanneer is iets fout? Wie
zal het zeggen.

Chester; Het
verhaal zit verder redelijk solide in elkaar, hoewel de twists (meervoud) aan
het einde van het boek wat gehaast overkomen en, op zekere hoogte, overbodig
lijken. Het ware verleden van de overleden man van Elsa? Het is leuk bedacht,
maar het had niet per sé gehoeven wat mij betreft. Het geeft wel een extra
dimensie aan het vraagstuk: wat zou jij doen? Als we als mens uiteindelijk
afgerekend worden op onze acties, hoe worden deze dan gewogen? Aan welke
omstandigheden mogen ze getoetst worden? Dit gezegd hebbende hadden de, toch
wel schokkende, plotwendingen best wat meer uitgewerkt mogen/kunnen worden.
Zeker het ‘bommetje’ in de absolute finale over de ware vader van Dirk, de
oudste zoon van Elsa.

Beoordeling;

Chester;
Zoals in deze recensie blijft de vraag ‘wat zou ik doen?’ telkens terugkomen na
het lezen van dit boek. Elmer dwingt de lezer om deze vraag nader te
onderzoeken. Als je eenmaal in het verhaal zit, leest het lekker weg en je kunt
je goed identificeren met de hoofdpersonen. Het taalgebruik is mooi en
beeldend, maar soms overdreven in detail. De genoemde historische feiten,
alsmede de beschrijving van Weesp en het leven van die tijd leveren een mooi
plaatje op en deze achtergrond draagt overtuigend bij aan de leeservaring. Het
verhaal is in het begin wat moeizaam op te pakken door de wisselingen in
plaats, tijd en hoofdpersoon, maar zodra dit duidelijk is gaat het lekker vlot.
Op het einde iets te vlot naar mijn zin.

Patrice;
Het boek ‘Mijn vader was een NSB’er’ is het indringende verhaal dat door Elsa
wordt verteld. De situatie is bijzonder helder bekeken door de ogen van een
jong meisje. Met tijden naïef maar tegelijk ook bijzonder scherp. Haar gevoel
voor rechtvaardigheid is bewonderenswaardig te noemen. Mede daardoor besluit ze
zo nu en dan dingen te doen of te regelen die niet conform haar leeftijd lijken
te zijn maar het is duidelijk dat een periode van oorlog er voor zorgt dat men
vroeg zelfstandig was en daar ook naar handelde. De schrijfstijl van Den Braber
is ongecompliceerd en doet vriendschappelijk aan. Ja, er staan foutjes in het
boek, daar heeft de redacteur een aantal steken laten vallen. Gelukkig doet het
niets af aan het inhoudelijke verhaal zelf en dat moet gewoon echt gelezen
worden. Het is knap van Den Braber, een dergelijk perspectief in te nemen –dat
van een vrouwelijk hoofdpersonage, een jong meisje- en een periode die hem niet
eigen is.

Brigitta;
Ik vind het
boek mooi. Het leest lekker weg, de spanning wordt goed opgebouwd. Je voelt het
einde naderen. Ik vind de verhalen rondom de chocoladefabriek erg leuk om te
lezen en ik vind dat het boek niet te zwaar is neergezet qua oorlogsdramatiek
waardoor het ook goed te lezen is voor dames. Het is sowieso geen zwaar boek,
meer een avonturenroman.

Willemine;
Ik vond het een prettig te lezen boek. Jammer van de kromme zinnen en de
taalfouten die in het boek staan. Ik heb me aangemeld voor dit boek, omdat van
diverse lezers heb gehoord dat dit boek zeer bijzonder en ontroerend zou zijn.
Deze verwachting is uitgekomen en ik ben blij dat ik het boek heb gelezen!

Patrice;
Samenvattend is ‘Mijn vader was een NSB’er’ een ontroerend en boeiend verhaal
dat je maar moeilijk weg kan leggen als je eenmaal aan het lezen bent. Een
magnolia, een witte knuffelbeer en Van Houten chocolade hebben een
driedimensionale betekenis gekregen door dit boek. Het voorwoord, maar ook
zeker de vertellingen ná het verhaal van Elsa, zijn heftig en triest. Wat een
ellende en wat een kracht!

Chester;
Op de achterkant staat beschreven dat Elmer een passie heeft voor taal. Dit is
merkbaar in de diverse bloemrijke omschrijvingen en gedetailleerde
gedachtegangen van Elsa. Echter, de schrijver lijkt zich af en toe te verliezen
in zijn proza, waardoor het bij vlagen de aandacht teveel afleidt. De scene op
het station bijvoorbeeld, waar Elsa samen met haar ouders en kleinste broertje
afscheid moet nemen van haar oudste broer. Dit blijkt dan achteraf een
mijmering te zijn (hetgeen enigszins verwarrend was voor mij als lezer). Elmer
graaft zich hier volledig in met metaforen over treinen en het fluitje van de
conducteur. Als overpeinzing bij de borrel een amusante onderbreking, maar in
de context van het verhaal wordt de lezer (om in de beeldspraak te blijven)
even op het dwaalspoor geparkeerd. Dit is slechts één voorbeeld. Met enige
regelmaat verdwaalt Elmer in metaforen en wollig taalgebruik op momenten dat
dit niet nodig is of zelfs negatief opvalt binnen de context. De passie voor
taal is duidelijk en het talent voor schrijven is absoluut aanwezig, maar het
hoeft niet altijd (te) mooi. Bij vlagen waren de gedachten van Elsa zo lyrisch
dat je zou verwachten dat ze, als in een musical, in zingen uit zou barsten om
haar diepste gevoelens melodisch uit te schreeuwen. Zeker mooi. Niet altijd
geloofwaardig binnen de scene.

Charles; Het
boek kent echter wel enkele minpuntjes. Storend is het overvloedige gebruik van
komma’s. Niet alleen worden er in zijn algemeenheid veel te veel komma’s
gebruikt maar ook staan er komma’s op plaatsen in zinnen waar ze juist net niet
behoren te staan (jaja, uiteraard vallen die in dezelfde categorie!). Kennelijk
hebben redacteur en/of corrector daar duidelijk onvoldoende oog voor gehad. Dat
geldt ook voor correcte spelling van woorden. Het taalgebruik van Den Braber is
op zich goed. Hij gebruikt geen complexe woorden en evenmin gezochte beeldspraak
of metaforen. Dat is een compliment waard maar jammer is dat er nogal wat spel-
en typefouten in het boek staan. Al snel komt er een “ellenboog” voorbij en
even verderop is sprake van een “verassing”. En zo volgen er meer.

Bianca; Ik
heb het verhaal even een nacht laten bezinken, tijdens het wakker worden op
mijn vrije dag vielen een aantal puzzelstukjes op zijn plek. Het verhaal laat
ruimte over voor een eigen interpretatie. Zo heb ik bij verschillende feiten
mijn eigen idee gevormd. Dit geeft voor mij het verhaal iets speciaals. Er gaan
inmiddels zoveel verhalen over de tweede wereldoorlog rond, veel boeken zijn
erover geschreven, maar dit was het eerste boek dat ik las dat over de NSB
ging.

Patrice; Met tranen in mijn ogen en een brok in de keel dit boek gelezen. Wanneer viert het recht zijn
zege? En wanneer maak je de juiste keuzes? Pas op het moment dat je er zelf
voor staat weet je wat het is, eerder niet. Het vraagstuk ‘wanneer ben je
‘fout’?’ laat maar niet los. Dat is een teken dat het boek indruk heeft
gemaakt, dat het ‘binnen’ komt.

Willemine; Een
zeer aangrijpend boek, dat laat zien dat de grens tussen ‘goed’ en ‘fout’ veel
genuanceerder ligt dan men denkt.

Brigitta; Het is jammer dat er best
wel veel fouten in staan. Dit is storend. Met name de laatste vind ik erg
jammer. Wanneer op blz. 232 Anna Elsa wordt genoemd. Ik geef dan ook 3***.

Chester;
Elmer heeft absoluut een mooi debuut neergezet, met een duidelijk talent voor
verhalen vertellen. Zoals met elk talent behoeft het nog wat verfijning en
balans, maar het fundament is er in ieder geval. ‘Mijn vader was een NSB’er’
vertelt een mooi verhaal over keuzes en vriendschap en nodigt uit om te allen
tijde een situatie eens van de andere kant te bekijken. Ik geef dit boek 3
sterren.

Charles; Het
is een mooi verhaal over vriendschap, intrige, leugens, diabolische keuzes,
verraad en onrecht dat indruk maakt en ook ontroering teweeg brengt. Het boek
krijgt drie fonkelende sterren.

Patrice; Den Braber heeft een integere kijk op vriendschap,
overleven en de waarheid gegeven. Een ware aanrader, ook als je niet van
oorlogsboeken houdt. Het is absoluut meer dan de moeite waard. Wat is dé
waarheid? En wie spreekt hem uit? 4 sterren

Bianca;
De schrijfstijl van Elmer den Braber is erg prettig, geen moeilijke zinnen en
of taalgebruik. Ik vond het een mooi boek en ben blij dat ik het mocht lezen
namens ‘De Perfecte Buren’. Ik beloon het boek met 4 sterren.

Willemine;
Eén ding is zeker, iedereen is aan het eind van de oorlog slachtoffer! De
ellende is na de bevrijding zeker nog niet voorbij! Zeker een boek dat je
gelezen moet hebben! 4 sterren.

“Mijn vader was een NSB’er” is een indrukwekkend debuut, zoveel is zeker. Een extra redactieronde zal het boek op het niveau brengen waar het thuishoort, want dat verdient het zeker! Het is absoluut een verhaal dat gehoord moet worden, daar zijn alle lezers het snel over eens. Elsa vertelt een indrukwekkend, boeiend en aangrijpend verhaal dat na het lezen nog blijft hangen.

Gemiddeld scoort dit debuut 3,5 sterren. (1 minimaal – 5 maximaal)

Een mooi cijfer!