Groepsrecensie “Vrij spel” – Linda Jansma

Genre; Thriller

ISBN; 9789461091345
Uitvoering; paperback
Aantal pagina’s; 338
Uitgave; november 2014


Lezers; Marjolijn, Monique, Adi, Erna
en Patrice


Groepsrecensie samengesteld door
Patrice (Team DPB)


Recensie-exemplaren zijn
beschikbaar gesteld door De Crime Compagnie, waarvoor hartelijk dank!


Cover


Adi; De cover van het boek geeft
een mysterieus meisje aan waarover het hele verhaal gaat. Het is wel een boek
wat ik direct zou pakken, een eerste indruk is vaak al bepalend ongeacht of ik
de schrijver/schrijfster zou kennen.


Erna; Ik zie bij veel boeken
terug komen dat er delen van een gezicht gebruikt worden en dat vind ik jammer
en niet erg origineel.


Patrice; De foto is in dezelfde
stijl als de andere (her)uitgaves van Linda Jansma. Een beetje een eigen huisstijl? Op zich is er natuurlijk
niets mis mee maar echt vernieuwend is het niet. Wél herkenbaar voor haar
boeken.


Marjolijn; Op het moment dat ik
‘Vrij Spel’ binnenkreeg om te lezen en recenseren, was ik bezig in ‘Mijn boek
van jou’ van Claire Kendal. Mijn dochter vroeg of ik twee dezelfde boeken ging lezen,
waarop ik de boeken naast elkaar legde en het mij inderdaad ook opviel dat de
kaften haast hetzelfde waren. Allebei een gezicht voorop met de titel er
doorheen. Dat was voor mij dan een minpuntje. Het is geen cover die er voor mij
erg uitspringt. Weet wel dat Linda Jansma meer boeken heeft met een gezicht
voorop, dus het zal haar stijl wel zijn.


Erna; De cover krijgt van mij
een 6, omdat ik uit de cover niet op kan maken waar het boek over gaat en ik de
cover niet heel bijzonder vind.


Patrice; de gebruikte foto
vertelt mij niets inhoudelijks, het is gewoon een meisjesgezicht. Voor de hand
ligt dan de conclusie dat het over een meisje gaat, in dit geval is dat juist.
Ik geef de cover een 6.


Monique; De schrijfster maakt
gebruik van een deel van een gezicht van een vrouw. De cover vind ik niet zo
veelzeggend, evenals de titel ‘Vrij Spel’. Als ik kijk naar de andere titels
van de schrijfster dan zouden deze zomaar van toepassing kunnen zijn op dit
boek. (‘Schuilplaats’, ‘Kwetsbaar’, ‘Doelwit’) Ik geef de cover een 6,5.


Marjolijn; De titel daarentegen
wekte wel mijn nieuwsgierigheid. Door hier en daar stukjes te hebben gelezen
over waar het boek over gaat, was ik ook erg benieuwd wat het verhaal achter ‘Vrij
spel’ zou zijn. Al bij al, mijn cijfer voor de cover is een 7.


Adi; Veel mensen kiezen een
boek aan de hand hoe het eruit ziet of lezen de flap of achterkant van een
boek, zo maken ze vaak een keuze. Het gaat niet altijd op, want er zijn boeken
die er niet uitzien maar toch zeker de moeite waard zijn om te lezen. Daarom
kan een eerste indruk van een boek erg bepalend zijn. Ik geef de cover daarom
een dikke 8.


Samenvatting van het verhaal


Marjolijn; Het verhaal begint
op 15 oktober om 06.35 uur op Station Overvecht te Utrecht. Er komt een melding
binnen dat een gewapende jongen een man heeft bedreigd. Nick en zijn collega
Tom gaan er direct op af. Als Nick uiteindelijk alleen voor de jongen staat,
gaat er een rilling door hem heen. Het is de jongen, Short-As, die zijn dochter
in februari van datzelfde jaar heeft verkracht. Nick schiet de jongen dood, als
hij hem naar een wapen ziet grijpen. Was dit terecht of is het een ‘Vrij spel’
geweest om eindelijk af te rekenen met de verkrachter van zijn dochter? Het
wapen van de jongen wordt namelijk niet gevonden.


Erna; Het boek gaat over Emma
een 15 jarig meisje wie door een groep jeugdbendeleden word verkracht en
mishandeld.


Patrice; Een normaal gezin;
vader Nick, moeder Gwen en twee dochters, Emma en Jari. Emma is de oudste van
de twee en een talentvol zwemster. Ze doet het graag en traint veel. Wanneer ze
in februari in de vroege vooravond na haar training naar huis fietst, neemt ze
een besluit dat ze de rest van haar leven zal betreuren. Ze gaat voor de korte
route, door het park. En daar in dat park, op die avond, in het donker,
helemaal alleen gaat Emma door een hel. Een letterlijke hel die haar en haar
familie voorgoed zal doen veranderen. Op alle denkbare manieren heeft deze
gebeurtenis doorslag op alles en iedereen.


Monique; Het boek bestaat uit 3
delen, vanuit vier personen wordt het verhaal belicht; Emma, de hoofdpersoon,
een 16 jarig meisje, haar moeder Gwen, Ozzie een lid van de jeugdbende Almighty
Saints en Luc, de pastoor van de kerk.

Marjolijn; Het verhaal wordt
verteld door Gwen, de vrouw van Nick en moeder van Emma en Marianne (die Jari
genoemd wordt), Emma de dochter van Gwen en Nick, Ozzie, die bij de gang hoort
en Luc de pastoor.


Adi; Het boek gaat over 4 duidelijke personen
waar steeds een hoofdstuk aan gewijd is.


Erna; Na een heftige periode wordt
een van deze bendeleden door de vader van Emma, die politieagent is,
doodgeschoten.


Monique; Het verhaal begint
over de vader van Emma die tijdens zijn werk als politie agent een jongen van
de jeugdbende dood schiet. Volgens de vader was de jongen gewapend maar al snel
blijkt dat hij mogelijk nog een ander motief had om de jongen dood te schieten.
Emma is namelijk acht maanden geleden in de buurt van de kerk in aanraking
geweest met de Almighty Saints en dit speelt als een rode draad door het boek.
De Almighty Saints hebben na de moord op hun bendelid maar één doel voor ogen
en dat is wraak nemen op de agent.


Erna; Handelde hij uit woede of
had het bendelid echt een pistool in de hand en was het zelfverdediging?


Patrice; Het verhaal van Emma,
want om haar draait het allemaal, is afschuwelijk. Waar zij mee te maken
krijgt, de angst, de vernedering en de constant aanwezige bedreiging van die
‘Almaighty Saints’ kruipen onder je huid. De nachtmerrie van iedere vrouw, van
iedere ouder komt tot leven in dit verhaal. Het lijkt dan ook dat de Saints
letterlijk ‘vrij spel’ hebben, dat zij ongestoord hun gang kunnen gaan, maar
tot hoe ver gaat dat en waar liggen de grenzen van de direct betrokkenen?


Marjolijn; Daarna wordt de
verkrachting van Emma in februari gedetailleerd verteld. En wordt het verhaal
door meerdere personen verteld. Er wordt steeds geschakeld tussen het heden en
verleden. Waar ik soms mee de mist in ging, omdat ik zo in het verhaal zat en
ik dan weer moest schakelen naar februari of oktober. Nadat Nick Short-As heeft
doodgeschoten zint de gang op wraak op Nick en zijn familie. En zij gaan hier
erg ver in als zij het adres van de politie agent hebben weten te achterhalen.


Erna; De rol van de pastoor in
het verhaal was voor mij ook al snel duidelijk maar dit stoorde me niet en nam
voor mij niets van de spanning weg.


Adi; De hoofdpersoon is Emma, zij is een jong
meisje wat aan wedstrijdzwemmen doet en die door een bende, de “Almighty
Saints”, op gruwelijke wijze verkracht en beschadigd wordt. Gwen, de moeder van
Emma en echtgenote van politieman Nick. Luc de pastoor van de kerk, hij was
vroeger ook bij een bende en is nu getuige van de verkrachting van Emma maar
houdt zijn mond dicht tegenover de politie.


Patrice; De rode draad door ‘Vrij
spel’ is enorm heftig. Confronterend en heel indrukwekkend. De schrijfstijl van
deze auteur is inmiddels bewezen succesvol te zijn en ook haar keuzes voor de
onderwerpen zijn maatschappelijk gezien altijd actueel en ingrijpend. De
dreiging vanuit een bende kan enorme impact hebben, ze kunnen nietsontziend
zijn en daar naar handelen. Dit gezin krijgt daar helaas veelvuldig mee te
maken. De geloofwaardigheid van vader Nick staat in het geding. Je voelt dat
iedereen hem wil geloven, maar is het echt zo gegaan zoals hij zegt? Gwen wil
niet twijfelen aan haar man, maar toch……zou hij? Gezien de situatie? Het loopt
allemaal volledig uit de hand. Zo erg dat vluchten uiteindelijk de enige optie
lijkt te zijn.


Monique; verhaallijn van de
pastoor wordt gedurende het boek steeds duidelijker.


Erna; De andere bendeleden
zinnen op wraak omdat hun “maatje” is doodgeschoten en daardoor
blijft er gevaar dreigen voor het hele gezin.


Beoordeling


Patrice; Het verhaal begint met
de proloog. Deze is meteen heel toonbepalend. Wat opvalt is dat deze proloog
niet het begin is van alles maar het, waarschijnlijke, gevolg van…..heel anders
en zeer zeker heel bijzonder. Nu je als lezer weet dat er iets is gebeurd naar
aanleiding van iets van wat jij als lezer nog moet gaan lezen, maakt de
leesbeleving extra bijzonder.


Monique; In het boek lopen
verschillende verhaallijnen naast elkaar, waarbij verleden en heden naast
elkaar lopen.


Erna; Ik moest wel even wennen
aan de schrijfstijl omdat het heden en het verleden door elkaar heen loopt,
daardoor moest ik af en toe terug bladeren om te kijken of ik nu in het heden
of verleden was.


Adi; Ieder hoofdstuk verteld over een van de vier
hoofdpersonen uit het boek. De verschillende datums waarop zich het steeds
afspeelde maakte het wel eens moeilijk, daar moest ik wel eens voor terug
bladeren.


Patrice; De hoofdstukken zijn
vervolgens per personage neergezet, ieder in hun eigen tijdsbestek.
Eerlijkheidshalve is dat dit niet altijd even helder voor ogen te krijgen, data
en tijden lopen door elkaar, volgen elkaar niet altijd op. Het is soms wat
puzzelen en dat haalt het leestempo eruit.


Monique; Er zijn verrassende
momenten, waardoor het boek spannend is vanaf de eerste bladzijde.


Marjolijn; De verhaallijnen die
Gwen en Emma vertellen heb ik met veel spanning en ontroering gelezen. Wat
lijkt me dat heftig, voor beide partijen. Emma die alle pijn heeft moeten
doorstaan en eigenlijk letterlijk en figuurlijk verminkt is voor de rest van
haar leven. En vaak last heeft van nachtmerries waarin ze de hele verkrachting
nogmaals meemaakt. Maar ook de pijn van de moeder voel je. Je wilt je kind
beschermen en behoeden voor alle soorten gevaar. En dan dit, je kunt de pijn en
het beeld wat Emma heeft van haar verkrachting niet verzachten. Je kunt alleen
maar aan de zijlijn toekijken en haar troosten als ze verdriet heeft. Als ze
bijvoorbeeld ’s nachts weer gillend wakker werd, omdat ze een nachtmerrie heeft
gehad. Verschrikkelijk!


Patrice; De persoonlijke beweegredenen
waar iedereen in het verhaal mee te maken krijgt, want iedereen doet of
reageert wel ergens op, zijn niet altijd even helder. Pastoor Luc bijvoorbeeld
is een schertsvertoning, een slap karakter die op het verkeerde moment op de
verkeerde plaats is, maar daar vervolgens iets doet wat het verhaal totaal niet
nodig heeft en een vieze nasmaak nalaat. Zijn vervolgacties worden door wat hij
gedaan heeft ongeloofwaardig, maar dat komt ook omdat hij zijn vergeving zoekt
in de kerkelijke sfeer en dat wil er bij mij gewoon niet in. Tien
schietgebedjes en klaar is het. De daad waarvoor hij gekozen heeft, waartoe hij
zich heeft laten (ver)leiden, is wanstaltig en kan met niets worden afgekocht.
Als het de intentie van Jansma is geweest de boosheid in de lezer naar boven te
halen én te shockeren dan hiervoor mijn complimenten! Dat is gelukt!


Erna; Ook de straattaal sprak
me aan omdat ik het echt in het verhaal vind passen en daarin ook duidelijk te
zien is dat Linda zich verdiept heeft in de taal van de bendeleden.


Patrice; De onderlinge
rivaliteit in de bende wordt nijpender. Rangorde is iets heel belangrijks in die
wereld. Een hele bende danst naar de pijpen van één leider? Ze zijn
achterdochtig naar elkaar en bang voor represailles van hem maar intussen doen
ze zelfstandig dingen die niet door de beugel kunnen? Dit komt niet
geloofwaardig over.


Adi; Tijdens het lezen dacht ik, oh, zo gaat
het verder maar dan nam het verhaal toch weer een verrassende wending en vooral
op het einde werd het erg spannend.


Monique; Het boek is zo
levensecht geschreven dat ik mij als moeder gelijk kon vereenzelven met de
moeder van de hoofdpersoon en daardoor werd ik meegenomen in het verhaal.


Marjolijn; De stukken die
verteld werden door Ozzie en Luc vond ik minder interessant om te lezen. De
stukken stonden vol straattaal, wat ik vervelend vond om doorheen te komen. En
ook vond ik de stukken van de pastoor niet heel erg geloofwaardig.


Patrice; De personages worden
goed neergezet, moeder Gwen is in dit verhaal de ‘ik’-personage. De overige
personen zijn dat niet, dus dat leest duidelijk en goed weg. Ook al zijn het
best een aantal namen en situaties waarmee je in korte tijd kennismaakt en de
tijdlijnen door elkaar vliegen. Het zijn korte hoofdstukken en er gebeurt heel
veel. Emotioneel maar vooral ook fysiek. Het zou zomaar kunnen dat lezers wat
moeite gaan ondervinden met de sfeer rondom de gebeurtenissen bij
Emma. Deze zijn nogal heftig en soms wat té.  


Monique; Er bestaat geen
twijfel wie de eventuele dader kan zijn, omdat dit al direct bekend is. Het
verhaal is best schokkend, en soms vind ik de schrijfster daarin iets te ver
gaan. Het geeft wel weer hoe het er tegenwoordig in de maatschappij aan toe kan
gaan.


Adi; Als je zoiets leest denk
je, wat een zieke mensen lopen er op de wereld rond die zoiets doen, want ook
al is het fictief het gebeurd wel.


Patrice; Er wordt opvallend
veel gebruik gemaakt van ‘slang’, ook wel bekend als straattaal. Ooit gehoord
van het ‘jacken van een juwelier’? Op één pagina staan er zelfs meer dan 23
woorden in het Engels en/of ‘slang’. Iets teveel van goede misschien? Over het
politieonderzoek naar de dood van een van de bendeleden wordt niet gesproken.
Dat is geen factor in dit verhaal. Het draait alleen en vooral om de emoties binnen
het gezin en de daden van de Saints. Het zou absoluut een aanvulling zijn
geweest om juist in dit soort zaken ook iets, het had niet veel hoeven zijn,
over het lopend onderzoek te weten te komen.


Erna; Ik vond het onderwerp
heftig maar actueel omdat de bendes bestaan en omdat je ” een kijkje”
krijgt in een gezinsleven en welke impact een verkrachting / mishandeling kan
hebben!


Adi; Na het lezen van het boek
heb ik er vaak aan gedacht wat er allemaal met je kind gebeuren kan, daarom was
de ontknoping erg verrassend, vooral de rol van Ozzie, die had ik niet zien
aankomen. Het is echt een boek van deze tijd.


Marjolijn; Ik kon het boek makkelijker
wegleggen als ik in een van deze twee personages moest kruipen. Daarentegen kon
ik dat niet als ik de hoofdstukken over Emma en Gwen aan het lezen was. Ondanks
de pijn die zij moesten doorstaan, wilde ik heel graag weten hoe het zou
aflopen.


Patrice; Ook staan er aannames
in die nogal veroordelend overkomen. Ik haal er eentje aan die verder niets
weggeeft over het verhaal; ‘ Niet voor
het eerst vroeg ik me af hoe volwassen mannen zich konden verlagen tot de
dingen die ze met Emma gedaan hadden. En die ze misschien ook met andere
vrouwen –en meisjes – gedaan hadden. Hoe kwam het toch dat ze altijd zo op seks
belust waren?’. Het eerste deel van de quote gaat duidelijk over de
bendeleden. Maar die laatste zin kan ook slaan op mannen in het algemeen. Hoe
dan ook, de veronderstelling klopt dan alsnog niet. Niet álle bendeleden waren
op seks belust en daarbij waren het niet allemaal volwassen mannen.


Monique; Waarom het boek in
drie delen is geschreven is mij niet geheel duidelijk geworden.


Eindoordeel


Erna; Ik heb het boek achter
elkaar uitgelezen, en dat gebeurd me niet zo heel vaak dat ik een boek bijna
niet weg kan leggen.


Monique; Ik kende de
schrijfster nog niet, dus ben volledig blanco het verhaal in gegaan. Ik ben erg
verrast over het hoge niveau van het boek en ga zeker meer boeken van haar
lezen!


Adi; Het boek heb ik vooral
gekozen omdat de schrijfster me erg aanstaat. Al haar boeken heb ik gelezen en
door mijn werk in een bibliotheek raad ik veel mensen haar boeken aan. Kijk nu
alweer uit naar het volgende boek, dus doorschrijven Linda Jansma


Marjolijn; ‘Tweestrijd’ is en
blijft nog steeds mijn favoriet als het om boeken van Linda Jansma gaat.


Patrice; Linda Jansma staat
bekend als schrijfster van realistische en spannende boeken. ‘Kwetsbaar’ en ‘Tweestrijd’
waren terechte bestsellers, ’Doelwit’ een indrukwekkend actueel verhaal.
Prachtig maar vooral indringend. Hoog was dan ook de verwachting van haar
nieuwste; ‘Vrij spel’. Helaas is het niet geworden wat ik had gehoopt.
Natuurlijk is haar schrijfstijl net zo vloeiend als altijd.


Monique; De boeken van deze
Nederlandse schrijfster gaan over actuele onderwerpen, daarom spreekt dit
verhaal mij zo aan.


Marjolijn; Ik had een heel
tegenstrijdig gevoel over dit boek. Halverwege het boek zat ik op 3 sterren, maar
het eind was wel weer spannend en heb ik ook in ėėn ruk uitgelezen.


Adi; Het boek heeft grote
indruk gemaakt op mij als je leest hoe zo’n bende tekeer gaat.


Monique; De schrijfster is in
staat om je vanaf het eerste moment op het puntje van je stoel te krijgen.


Patrice; Er loopt nogal wat
door elkaar. Vooral naar het einde toe doet dat rommelig en onduidelijk aan,
terugbladeren is dan de enige optie. Maar het is de manier waarop het verhaal is neergezet dat mij
tot mijn eindoordeel brengt. Het is behoorlijk warrig en laat veelvuldig de
indruk achter dat er sprake is van een drive om te shockeren. De agressie en
het geweld zijn al heftig genoeg op zich. Hier is sprake van overdaad. Iets wat
het verhaal én deze auteur niet nodig hebben. Van al haar boeken scoort “Vrij
spel” voor mij het minst; 3 sterren.